ก่อนการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า คนละเว้นอกุศลโดยการประพฤติตามศีล และสามารถอบรมเจริญสมถภาวนา (ความสงบพร้อมด้วยปัญญา) ซึ่งสามารถข่มกิเลสได้เพียงชั่วคราว (วิขัมภนปหาณ) เขาสามารถที่จะฝึกฝนสมถภาวนาแม้กระทั่งขั้นสูงสุดของอรูปฌาน คือ เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน แต่ว่าไม่มีใครสามารถดับอนุสัยกิเลส หรือ สิ่งที่ไม่ดีที่สะสมอยู่เป็นปรกติวิสัย ได้พระพุทธเจ้า หลังจากที่พระองค์ได้สะสมบารมีเป็นเวลา 4 อสงไขย และอีกแสนกัปป์ ได้บรรลุสัมมาสัมโพธิญาน และด้วยเหตุนั้นทรงเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้เลิศด้วยปัญญา ทรงแสดงหนทางที่ควรประพฤติตามเพื่อที่จะรู้แจ้งอรัยสัจธรรม (ธรรมคือความจริงที่ทำให้เป็นพระอริยะ ความจริงอย่างประเสริฐ)
ข้อความนี้แปลจาก...The Factors Leading to Enlightenment
อ่านตอนอื่นๆ ...กดลิ้งค์
1. กิเลส 3 ระดับ.....กดลิ้งค์
2. เริ่มด้วยความเข้าใจถูก.....กดลิ้งค์
3. สมถภาวนาและวิปัสสนาภาวนา.....กดลิ้งค์
4. มรรค 5.....กดลิ้งค์
5. สติปัฏฐาน 4.....กดลิ้งค์
6. สติปัฏฐาน 3 ความหมาย.....กดลิ้งค์
7. สัมมัปปธาน 4.....กดลิ้งค์
8. อิทธิบาท 4.....กดลิ้งค์
9. อินทรีย์ 5.....กดลิ้งค์
10. พละ 5.....กดลิ้งค์
11. โพชฌงค์ 7.....กดลิ้งค์
12. มรรคมีองค์ 8.....กดลิ้งค์
13. มรรควิถีจิต.....กดลิ้งค์
14. ปัจจเวกขณวิถีจิต 5 วาระ.....กดลิ้งค์