เมื่อเห็นขณะใด ก็ยึดมั่นว่าเป็นตัวตน เป็นเราเห็น ฯ เป็นต้น ว่าโดยปรมัตถธรรมเจตสิกดวงใด ที่ประกอบกับจิตแล้วเกิดเป็นสภาพที่เรียกตามบัญญัติธรรมว่าเป็นตัวตนเป็นเราเห็น?

สภาพธรรมที่แท้ เป็นอนัตตา ดังนั้น สภาพธรรมใดที่เรียกว่าอุปาทานขันธ์ ว่าเป็นตัวตน เป็นความผิดเพี้ยนที่กลุ่มของสัญญาขันธ์+สังขารขันธ์ใช่หรือไม่ครับ

เทียบกับเรื่องเล่าในนิกายเซ็น ที่ลูกศิษย์ขอให้อาจารย์ช่วยทำให้ใจเขาสงบอาจารย์บอกว่าเอาใจมาสิ ฉันจะทำให้สงบ ลูกศิษย์บอกว่าหาไม่พบ อาจารย์ตอบว่าเขาช่วยทำให้ใจสงบแล้ว

ถ้าไม่เห็นว่าเป็นตัวตนแล้วจะมีกิเลสได้หรือไม่เพราะเหตุใด?

สภาพธรรม กลุ่มสังขารขันธ์ คือ อกุศลธรรมที่ยึดถือผิดว่า เป็นตัวตนของเรา ขณะใดที่เห็นผิดว่า เป็นตัวตนของเรา ขณะนั้น จิตเป็นอกุศล ฉะนั้น พระอริยเจ้าทั้งหลายท่านเห็นสภาพธรรมคือ ขันธ์ ๕ ตามความเป็นจริง จึงไม่ยึดถือผิดว่า เป็นอัตตาตัวตน

ขออนุโมทนาครับ

๑.เมื่อเห็นขณะใด ก็ยึดมั่นว่าเป็นตัวตน เป็นเราเห็น ฯ เป็นต้นว่า โดยปรมัตถธรรมเจตสิกดวงใด ที่ประกอบกับจิตแล้ว เกิดเป็นสภาพที่เรียกตามบัญญัติธรรมว่า เป็นตัวตนเป็นเราเห็น? ความเป็นเรา ด้วยตัณหา (โลภเจตสิก) ด้วยมานะ (มานะเจตสิก) ด้วยทิฏฐิ (ทิฏฐิเจตสิก) ขณะที่ เห็น ถ้าไม่รู้ความจริง และจิตเป็นอกุศลแล้วก็เป็นเราด้วย ตัณหา มานะ ทิฏฐิ ครับ

๒. สภาพธรรมที่แท้เป็นอนัตตา ดังนั้น สภาพธรรมใดที่เรียกว่า อุปาทานขันธ์ว่าเป็นตัวตน เป็นความผิดเพี้ยนที่กลุ่มของสัญญาขันธ์+สังขารขันธ์ใช่หรือไม่ครับ

รูปขันธ์ เป็นสภาพธรรม ที่ไม่รู้อะไร จึงไม่ทำหน้าที่ยึดถือว่า เป็นเรา เป็นตัวตน สัตว์บุคคล

เวทนาขันธ์ เป็นสภาพธรรม ที่ทำหน้าที่ รู้สึก จึงไม่ทำหน้าที่ยึดถือว่า เป็นเราเป็นตัวตน สัตว์ บุคคล

สัญญาขันธ์ เป็นสภาพธรรมที่ จำ จำด้วยความเป็นเรา สัตว์ บุคคล (อัตตสัญญา) จำด้วยความไม่เป็นเรา (อนัตตสัญญา) แต่สัญญา จำเท่านั้น ไม่ได้ทำหน้าที่ยึดถือว่าเป็นเรา สัตว์ บุคคล

สังขารขันธ์ มีเจตสิก ๕๐ ดวง แต่ที่ทำหน้าที่ยึดถือ โดยความเป็นเรา คือ โลภะ มานะ ทิฏฐิ

วิญญาณขันธ์ เป็นจิต เป็นสภาพรู้ เป็นใหญ่ในการรู้ ขณะที่เป็นอกุศลจิต เช่น โลภมูลจิตที่ประกอบด้วย ความเห็นผิด โดยยึดถือว่าเป็นเรา วิญญาณจิต หรือจิตนั้น ก็ชื่อว่า คลาดเคลื่อน วิปลาสจากความเป็นจริงครับ

๓. ถ้าไม่เห็นว่าเป็นตัวตน แล้วจะมีกิเลสได้หรือไม่ เพราะเหตุใด? อกุศลมีมาก และมีหลายระดับ พระโสดาบัน ดับความเห็นผิดว่า เป็นสัตว์ บุคคลตัวตน แต่ก็ยังมีโทสะ มีโลภะครับ ต้องดับความไม่รู้ และโลภะทั้งหมด จึงจะไม่มีกิเลสครับ

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

ขณะที่เห็น แล้วยึดถือ ก็แล้วแต่ว่า ขณะนั้น ยึดถือด้วยความเป็นเรา ด้วยความยินดี เป็นความติดข้อง เป็นโลภะ หรือยึดถือด้วยมานะ ความสำคัญตนว่า เราเห็นบ้านเรา สวยงาม บ้านคนอื่นไม่สวยเหมือนบ้านเรา หรือยึดถือในขณะที่เห็นว่า เป็นวัตถุสิ่งของ เป็นคนจริงๆ ขณะนั้น ก็เป็นเรายึดถือด้วยความเห็นผิดค่ะ

ขอบคุณทุกท่านครับ โดยเฉพาะ (คุณอะไรเนี่ย) ตอบตรง ที่ผมสงสัยเลยครับ

ยินดีในกุศลจิตค่ะ