[เล่มที่ 90] พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖

พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๗

ปัฏฐาน ภาคที่ ๖

และ อรรถกถา

อนุโลมติกทุกปัฏฐาน

ปริตตติกเหตุทุกะ

(๑๒. ปริตตติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ 266/810

เหตุบทปัญหาวาระ 269/811

นเหตุบทปฏิจจวาระ 278/814

นเหตุบทปัญหาวาระ 284/817

อ่านหัวข้ออื่นๆ ... [เล่มที่ 90]

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 810

ปริตตติกเหตุทุกะ

(๑๒. ปริตตติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๖๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยเหตุธรรมที่เป็น ปริตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม อาศัยเหตุธรรม ที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม อาศัยเหตุธรรม ที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๖๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๖๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 811

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๖๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๗๐] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 812

๕. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๖. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๒๗๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ.

๔. อนันตรปัจจัย

[๒๗๒] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตรรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 813

๔. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๖. เหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๗. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๘. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๙. เหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรมเป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๒๗๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๗๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 814

ปัจจนียนัย

[๒๓๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๗๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๗๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๗๘] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยนเหตุธรรม ที่เป็นปริตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑- ๒ - ๓)

๔. นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม อาศัยนเหตุธรรม ที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 815

๕. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยนเหตุธรรม ที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม และนเหตุธรรม ที่เป็นมหัคคตธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม อาศัยนเหตุ- ธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยนเหตุธรรม ที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. เหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม และนเหตุธรรม ที่เป็นอัปปมาณธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ - ๘ - ๙)

๑๐. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยเหตุธรรม ที่เป็นปริตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑๐ - ๑๑ - ๑๒)

๑๓. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยเหตุเหตุธรรม ที่เป็นปริตตธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 816

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๗๙] ในเหตุปัจจัย มี ๑๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๒๘๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม อาศัยนเหตุธรรม ที่เป็นปริตตธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๘๑] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๘๒] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๘๓] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 817

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๒๘๔] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมปัจจัย มี ๓ วาระ

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอัปปมาณธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นมหัคคตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. อธิปติปัจจัย

[๒๘๕] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นปริตตธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรม ที่เป็นปริตตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 818

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๘๖] ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๑๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๗ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๒๘๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๒๘๘] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๒๘๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

ปริตตติกเหตุทุกะ จบ