ธรรม ที่ทำให้เนิ่นช้า
โดย akrapat  24 ก.ย. 2551
หัวข้อหมายเลข 9949

พอดีข้าพเจ้าเคยได้รับฟังมาว่า มีอยู่ 3 อย่าง คือ ตัณหา มานะ ทิฏฐิ ไม่ทราบว่าทุกท่านมีความคิดเห็น ประการใดบ้าง


ความคิดเห็น 1    โดย khampan.a  วันที่ 24 ก.ย. 2551

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

การอบรมเจริญปัญญา เพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกในลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง ไม่ใช่เพียงแค่วันเดียว ไม่ใช่เพียงชาติเดียวเท่านั้น แต่ต้องอาศัยกาลเวลาที่ยาวนานในการสั่งสมอบรมเป็นจิรกาลภาวนา ค่อยๆ สั่งสมความเข้าใจไปทีละเล็กทีละน้อย ไม่ขาดการศึกษา ไม่ขาดการฟังพระธรรม ผู้ที่ได้รู้แจ้งอริยสัจจธรรม บรรลุถึงความเป็นพระอริยบุคคลขั้นต่างๆ นั้น ล้วนเป็นผู้ที่ได้อบรมเจริญปัญญา เป็นระยะเวลาอันยาวนานมาแล้วทั้งนั้น ถ้าหากว่าในแต่ละวัน ชีวิตเต็มไปด้วยความสนุกสนานเพลิดเพลิน ยินดี ติดข้องในรูปเสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ เป็นผู้เหินห่างจากการฟังพระธรรม ไม่ได้ไตร่ตรองพิจารณาธรรมที่ได้ยินได้ฟังมา ตัณหา จึงเป็นธรรมเครื่องเนิ่นช้า ทำให้ปัญญาไม่เจริญขึ้นหรือแม้แต่ผู้ได้ยินได้ฟังธรรมมาบ้าง แต่เป็นผู้มีความหวัง มีความต้องการที่จะให้ได้ผลโดยเร็วจากการศึกษาพระธรรม นี่ก็เป็นเครื่องเนิ่นช้าด้วยเช่นกัน มานะ (ความสำคัญตน) เป็นธรรมเครื่องเนิ่นช้าอีกประการหนึ่ง ไม่ให้ปัญญาเจริญขึ้นเพราะเหตุว่าเมื่อมีความสำคัญตน ย่อมไม่เข้าไปสอบถาม ไม่เข้าไปสนทนาธรรมกับท่านผู้ที่มีความรู้ความเข้าใจสภาพธรรม ทำให้เป็นผู้หมดโอกาสในการเข้าใจธรรมเพิ่มขึ้น จึงเป็นธรรมเครื่องช้าไม่เป็นไปเพื่อความเจริญขึ้นของปัญญา ทิฏฐิ (ความเห็นผิด) เป็นอกุศลเจตสิกที่เกิดร่วมกับโลภมูลจิต (ทิฏฐิคตสัมปยุตต์) ทำให้เป็นผู้มีความเห็นผิดประการต่างๆ มีการยึดถือ ลูบคลำในข้อวัตรปฏิบัติที่ผิดซึ่งไม่เป็นหนทางที่เป็นไปเพื่อการรู้แจ้งอริยสัจจธรรม เพราะมีความเห็นผิด มีการยึดถือในข้อวัตรปฏิบัติที่ผิด ความเข้าใจถูก เห็นถูกในสภาพธรรม ย่อมมีไม่ได้ ครับ

ขอเชิญคลิกอ่านเพิ่มเติมได้ที่หัวข้อ ...

ธรรมเครื่องเนิ่นช้า

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...


ความคิดเห็น 2    โดย เมตตา  วันที่ 25 ก.ย. 2551

ขออนุโมทนาค่ะ


ความคิดเห็น 3    โดย JANYAPINPARD  วันที่ 25 ก.ย. 2551

ปปัญจธรรม แปลว่า ธรรมเป็นเครื่องเนิ่นช้า ธรรมที่เป็นเหตุให้เนิ่นช้า ได้แก่ กิเลสที่คอยถ่วงหน่วงเหนี่ยวไว้ทำให้บรรลุธรรมหรือได้รับความสำเร็จล่าช้า เป็นตัวขัดขวางให้เข้าถึงความจริง ให้ทำกิจต่างๆ สำเร็จได้ยาก “เนิ่นช้า” นั้นคือ ทำให้ถึงนิพพานช้า ปปัญจธรรม มี ๓ ประการ คือ ๑. ตัณหา ๒. ทิฏฐิ ๓. มานะ

ปปัญจธรรม นี้ บางแห่งว่า มี ๖ ประการ คือ ราคะ โทสะ โมหะ ตัณหา ทิฏฐิ มานะ
อนุโมทนาคะ


ความคิดเห็น 4    โดย suwit02  วันที่ 25 ก.ย. 2551

สาธุ

ตามลิ้งค์ที่คุณคำปั่น ให้มาในความเห็นที่ ๑ นั้น ปปัญจธรรม มีมากกว่า 3 ประการที่กล่าวมานี้?

อรรถกถาปปัญจขยสูตร

ปปัญจขยสูตรที่ ๗ มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้ :-

บทว่า ปปญฺจสญฺญาสงฺขาปหานํ ความว่า กิเลสชื่อว่าธรรมเป็นเครื่องเนิ่นช้า เพราะเป็นที่เกิดขึ้นเอง ทำให้เนิ่นช้า คือขยายความสืบต่อนั้นให้กว้างขวาง ได้แก่ ให้ตั้งอยู่นานโดยพิเศษ ได้แก่ ราคะ โทสะ โมหะ ทิฏฐิและมานะ.


ความคิดเห็น 5    โดย wirat.k  วันที่ 25 ก.ย. 2551

ขออนุโมทนาครับ


ความคิดเห็น 6    โดย wannee.s  วันที่ 28 ก.ย. 2551

ตัณหา มานะ ทิฏฐิ เป็นธรรมเครื่องเนิ่นช้า เพราะว่าขณะที่เราฟังธรรมแล้วอยากรู้ธรรมะมากๆ อยากปฏิบัติ อยากได้ผลเร็วๆ ขณะนั้นเป็นเครื่องกั้น หรือสำคัญว่าตัวเองรู้ธรรมะมากกว่าคนอื่น มีความเข้าใจธรรมคลาดเคลื่อน นี้ก็เป็นเครื่องกั้นค่ะ


ความคิดเห็น 7    โดย อิตถินทรีย์  วันที่ 30 ก.ย. 2551

อนุโมทนาค่ะ


ความคิดเห็น 8    โดย Wisaka  วันที่ 12 ต.ค. 2558

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ


ความคิดเห็น 9    โดย peem  วันที่ 20 เม.ย. 2563

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ