เมื่อเราถูกให้ยานอนหลับหรือยาสลบ แล้วทำให้เราหลับไปนั้นไม่ทราบว่าจะอธิบายโดยปัจจัย 24 ได้อย่างไรบ้าง ว่ากรณีนี้รูปเป็นปัจจัยให้นามเกิดขึ้นอย่างไรบ้างแล้วกรณีที่ ถูกทำร้ายร่างกาย จนถึงแก่ความตาย รูปจะเป็นปัจจัยหรือสัมพันธ์กับจุติจิตหรือไม่อย่างไรบ้างครับ ขอบพระคุณครับ

ในปัจจัย ๒๔ ปัจจัยที่ ๙ คือ อุปนิสสยปัจจัย ธรรมเป็นที่อาศัยที่มีกำลังมาก ในข้อปกตูปนิสสยปัจจัย อุปนิสสัย หรืออุตุและโภชนะ เป็นต้น เป็นปัจจัยแก่จิต เจตสิก ตามสมควร เพราะมีอุตุอย่างนี้ (ยาสลบ) เป็นปัจจัยทำให้ภวังคจิตเกิดขึ้นได้ ส่วนในกรณีถูกทำร้ายร่างกายจนถึงแก่ความตาย โดยปัจจัยที่ ๘ นิสสยปัจจัยวัตถุปุเรชาตนิสสยปัจจัย วัตถุรูปเป็นที่อาศัยของจิตเจตสิกในภูมิที่มีขันธ์ ๕ เพราะวัตถุรูปไม่สามารถเป็นที่เกิดของจิตเจตสิกอื่นๆ ได้ จุติจิตจึงเกิดขึ้น

ในภูมิที่มีขันธ์ ๕ จิตต้องอาศัยรูปเกิด ถ้าจิตไม่มี รูปก็ตั้งอยู่ไม่ได้ ถ้าจุติจิตดับ กัมมชรูปก็ดับพร้อมกับจุติจิต เพราะรูปต้องเป็นที่อาศัยของจิต หลังจากตายแล้วอุตุชรูปก็จะเกิดดับสื่บต่อกันไป (เพราะอายุของรูปยังไม่ดับ)

การดำรงอยู่ของชีวิต (นามธรรม รูปธรรม) ต้องอาศัยเหตุปัจจัย ๒๔ คือกรรมในอดีต อาหาร (เป็นปัจจัยหนึ่งในอาหารปัจจัย) ลมหายใจ วิญญาณ ไออุ่น ฯลฯ

ขอบคุณครับ

ยินดีในกุศลจิตค่ะ