จากที่ได้ยินได้ฟังธรรมะมา ความเห็นส่วนตัวคือ.ผมเข้าใจเมื่อสิ่งที่ปรากฎนั้นผ่านไปแล้วเพิ่งมานึกได้จำได้ว่าสิ่งนั้นเป็นธรรมะไม่ใช่เราเพราะจำและคิด..แต่ไม่แปรผลขณะที่ปรากฎขณะนั้นเลย.อย่างนี้ที่ได้ยินว่าเข้าใจแค่คำหรือเรื่องราวของธรรมะแต่ไม่เข้าใจตัวธรรมะ..อยากสอบถามว่าการเข้าใจตัวธรรมะคืออย่างไร? ... หรือผมจะเข้าใจแค่ขั้นฟัง ขั้นจำ ขึ้นนึกคิด หรืออย่างไร..ขอความกระจ่างด้วยครับ..ยังไม่ถึงขั้นปรากฏปั๊บแปรผลปุ๊บขณะนั้นเลย..

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
จากประเด็นคำถามยังไม่ใช่เข้าใจตัวธรรม แต่เป็นการคิดตามเรื่องราวของธรรมที่เคยได้ยินได้ฟัง
จะเห็นได้ว่า ธรรมซึ่งเป็นสิ่งที่มีจริง ละเอียด ลึกซึ้งอย่างยิ่ง การเข้าถึงตัวธรรม จึงไม่ใช่ง่ายเลย แต่ก็สามารถค่อยๆ เข้าใจได้ ขอเพียงไม่ขาดการฟังพระธรรม ค่อยๆ สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกไปทีละเล็กทีละน้อย ถ้าความเข้าใจตั้งแต่ต้นไม่มี ก็ไม่มีทางที่ปัญญาในขั้นต่อๆ ไป จะเกิดขึ้นได้เลย การศึกษาเรื่องราวของธรรม ที่เป็นไปเพื่อเข้าใจตัวธรรม นั่นย่อมเป็นประโยชน์
ขอเชิญอ่านข้อความบางตอนจากคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ดังนี้
ถ้าศึกษาเรื่องราวของธรรม โดยไม่รู้ว่าธรรมอยู่ที่ไหน ก็จะไม่เจอธรรมเลย เพราะว่าเป็นการรู้เรื่องราวเท่านั้น ... แต่ถ้าเข้าใจว่าสภาพธรรมมีอยู่ เกิดปรากฏทุกขณะ ในชีวิตไม่ขาดธรรมเลย ขณะที่เกิดก็เป็นธรรมที่เกิด ขณะเห็นก็เป็นธรรมะที่เห็น ขณะคิดก็เป็นธรรมที่คิด ก็จะเข้าใจได้ว่าการศึกษาธรรมนั้น ไม่ใช่เพียงศึกษาเรื่องราวที่มีปรากฏในหนังสือ ในตำรา แต่เป็นการศึกษาเพื่อเข้าใจในลักษณะของสภาพธรรมเดี๋ยวนี้ซึ่งเป็นธรรม แต่อวิชชาไม่สามารถที่จะรู้ได้ อวิชชาไม่สามารถจะเข้าใจได้เลยเพราะว่าอวิชชา เป็นสภาพธรรมที่มีจริง เป็นอกุศล เมื่อเกิดขึ้นก็ทำให้ไม่เห็นความจริงของสิ่งที่ปรากฏ ที่ไม่ใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน เพราะฉะนั้น เวลาที่ศึกษาธรรมต้องเข้าใจด้วยว่าศึกษาเพื่ออะไร เพื่อเข้าใจธรรมะตัวจริงๆ ซึ่งเป็นชีวิตตั้งแต่เกิดจนตายทุกขณะๆ สามารถที่จะเข้าใจได้

... ยินดีในกุศลของคุณ Kuat639 และ ทุกๆ ท่านด้วยครับ ...

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ