พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ เวรัญชกัณฑ์ และ สมันตปาสาทิกา ซึ่งเป็น อรรถกถาพระวินัยปิฎก มีข้อความว่า

ก่อนที่พระผู้มีพระภาคจะทรงบัญญัติปฐมปาราชิก เมื่อ ๒๐ พระพรรษานั้น พระผู้มีพระภาคก็ได้ทรงบัญญัติกองอาบัติเล็กน้อย ในเพราะเรื่องอันเป็นเหตุให้ทรงบัญญัติสิกขาบทนั้นๆ

ข้อความใน พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ เวรัญชกัณฑ์ มีว่า

ก่อนเสด็จไปสู่พระนครเวสาลี อันเป็นต้นเรื่องของปฐมปาราชิกนั้น พระผู้มีพระภาคพร้อมด้วยพระภิกษุสงฆ์หมู่ใหญ่ประมาณ ๕๐๐ รูป ก็ได้จำพรรษาอยู่ในเมืองเวรัญชา ตามคำอาราธนาของเวรัญชพราหมณ์ผู้ซึ่งได้ไปเฝ้า พระผู้มีพระภาค ณ พระพุทธสำนัก แล้วก็ได้กล่าวตู่พระผู้มีพระภาคด้วยประการต่างๆ แต่เมื่อพระผู้มีพระภาคได้ตรัสแก้คำกล่าวตู่ของเวรัญชพราหมณ์ จนกระทั่งเวรัญชพราหมณ์หายข้องใจแล้ว เวรัญชพราหมณ์ก็ได้ทูลคำนี้แก่ พระผู้มีพระภาคว่า

ท่านพระโคดมเป็นผู้เจริญที่สุด ท่านพระโคดมเป็นผู้ประเสริฐที่สุด ข้าแต่ท่านพระโคดม ภาษิตของพระองค์แจ่มแจ้งนัก ภาษิตของพระองค์ไพเราะนัก พระองค์ทรงประกาศธรรมโดยอเนกปริยายอย่างนี้ เปรียบเหมือนบุคคลหงายของที่คว่ำ เปิดของที่ปิด บอกทางแก่คนหลง หรือส่องประทีปในที่มืด ด้วยตั้งใจว่า คนมีจักษุจะเห็นรูป ดังนี้ ข้าพเจ้านี้ขอถึงท่านพระโคดม พระธรรม และพระสงฆ์ ว่าเป็นสรณะ ขอพระองค์จงทรงจำข้าพเจ้าว่า เป็นอุบาสกผู้ถึงสรณะตลอดชีวิต จำเดิมแต่วันนี้เป็นต้นไป และขอพระองค์พร้อมด้วยพระภิกษุสงฆ์ จงทรงรับอาราธนา อยู่จำพรรษาที่เมืองเวรัญชาของข้าพเจ้าเถิด

พระผู้มีพระภาคทรงรับอาราธนาด้วยพระอาการดุษณีย์ ครั้นเวรัญชพราหมณ์นั้นทราบการรับอาราธนาของพระผู้มีพระภาคแล้ว ได้ลุกจากที่นั่ง ถวายบังคมพระผู้มีพระภาค ทำประทักษิณ หลีกไป

ที่มา ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 150