วิปัสสนาญาณที่ 11 คือความรู้ชัดที่เป็นกลางจากสังขารธรรม สังขารุเปกขาญาณ
เมื่อปัญญาที่รู้ชัดสามัญลักษณะของสังขารธรรมนั้นสมบูรณ์ขึ้น จะมีความน้อมไปที่จะสำคัญว่าสังขารธรรมนั้นเป็นสิ่งที่เที่ยง สิ่งที่สุข หรือเป็นตัวตน น้อยลง เพราะฉะนั้นสามารถที่จะมีความเป็นกลางมากขึ้นในสังขารธรรม ผู้ที่อบรมเจริญวิปัสสนารู้ว่าตราบเท่าที่นิพพานยังไม่ได้ปรากฏและปัญญาก็ยังไม่สามารถที่จะแทงตลอดในลักษณะของนิพพานได้ ผู้นั้นก็ควรพิจารณาต่อไปในสามัญลักษณะทั้ง 3 ของสังขารธรรมใดก็ตามที่ปรากฏเป็นอารมณ์ ปัญญาที่นำไปสู่ความเป็นกลางในสังขารธรรรมที่เกิดขึ้นและดับไป เป็นสังขารุเปกขาญาณ ความรู้ขั้นนี้เป็นวิปัสสาญาณที่นำไปสู่การบรรลุในจุดสูงสุด นำไปสู่การหลุดพ้นออกไป เป็นปัญญาที่ปรุงแต่ให้ผู้นั้นออกจากความเป็นปุถุชน ซึ่งจะเกิดขึ้นเมื่อมรรคจิต (มรรควิถี) เกิดขึ้น
ข้อความนี้แปลจาก ...The Stages of Vipassana - 11th stage of vipassana nana
อ่านตอนอื่นๆ ...กดลิ้งค์
1. วิปัสสนาญาณที่ 1 .....กดลิ้งค์
2. วิปัสสนาญาณที่ 2 .....กดลิ้งค์
3. วิปัสสนาญาณที่ 3-1 .....กดลิ้งค์
4. วิปัสสนาญาณที่ 3-2 .....กดลิ้งค์
5. วิปัสสนาญาณที่ 4 .....กดลิ้งค์
6. วิปัสสนาญาณที่ 5 .....กดลิ้งค์
7. วิปัสสนาญาณที่ 6 .....กดลิ้งค์
8. วิปัสสนาญาณที่ 7 .....กดลิ้งค์
9. วิปัสสนาญาณที่ 8 .....กดลิ้งค์
10. วิปัสสนาญาณที่ 9 .....กดลิ้งค์
11. วิปัสสนาญาณที่ 10 .....กดลิ้งค์
12. วิปัสสนาญาณที่ 11 .....กดลิ้งค์
13. วิปัสสนาญาณที่ 12 .....กดลิ้งค์
14. วิปัสสนาญาณที่ 13 .....กดลิ้งค์
15. วิปัสสนาญาณที่ 14 .....กดลิ้งค์
16. วิปัสสนาญาณที่ 15 .....กดลิ้งค์
17. วิปัสสนาญาณที่ 16 .....กดลิ้งค์
18. บทสรุป .....กดลิ้งค์