หลังปัญจทวาราวัชชนจิตผ่านพ้นไป มีภวังคจิตคั่น มโนทวาราวัชชนจิตเกิดต่อเนื่องไปโดยตลอดสลับกับภวังคจิตหรือไม่ หรือว่า หลังมโนทวาราวัชชนจิต (ที่เกิดหลังปัญจทวาราวัชชนจิต) แล้ว จะต้องขึ้นจะต้องขึ้นปัญจทวาราวชนะจิตใหม่เสมอครับ?
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
จิต เป็นสภาพธรรมที่มีจริงๆ เป็นนามธรรม เป็นธาตุรู้ เป็นสภาพรู้ เป็นสภาพธรรมที่เป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้แจ้งซึ่งอารมณ์ จิตเกิดดับสืบต่อกันเป็นลำดับด้วยดี ไม่สับลำดับกันตามความเป็นจริงของจิต จิตขณะหนึ่งดับไป เป็นปัจจัยให้จิตขณะต่อไปเกิดสืบต่อ จะไม่มีจิตเกิดซ้อนกันหรือพร้อมๆ กัน ๒ - ๓ ขณะ ซึ่งผู้ที่ทรงตรัสรู้และทรงแสดง คือ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ปัญจทวาราวัชชนจิต เป็นวิถีจิตแรกทางปัญจทวาร ซึ่งเป็นการกล่าวโดยรวม แต่ถ้ากล่าวแต่ละทวาร ก็จะชัดเจน เช่น กล่าวถึงทางตา จักขุทวาราวัชชนจิต เป็นวิถีจิตแรก ทางตา เป็นจิตที่เกิดขึ้นทำหน้าที่รำพึงถึงอารมณ์ที่กระทบตา ทันทีที่จักขุทวาราวัชชนจิตดับไป จิตขณะที่เกิดต่อจะเป็นจิตอื่นไม่ได้ นอกจากจักขุวิญญาณ (เห็น) เท่านั้น นี้คือ ความเป็นจริงของธรรม ก่อนจิตเห็นจะเกิด ก็ต้องมีจิตอื่นเกิดก่อน คือ จักขุทวาราวัชชนจิต เห็นทันทียังไม่ได้ ทางทวารอื่นๆ คือ ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ก็โดยนัยเดียวกัน
สำหรับ มโนทวาราวัชชนจิต เป็นวิถีจิตแรกทางมโนทวาร ต่อจาก มโนทวาราวัชชนจิต ก็จะต้องเป็นชวนจิต เท่านั้น ครับ
...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...