เช่น มีคนถามว่า กรรมแก้ได้ไหม ผู้ตอบตอบว่า แก้ไม่ได้แต่ฝึกได้ฯ หรือ การไถ่ชีวิตโคกระบือช่วยผู้ป่วยได้หรือไม่ ผู้ตอบตอบว่า ...ถ้าเป็นโรคที่เกิดจากกรรม ช่วยไม่ได้ เป็นต้น
โดยส่วนตัว คิดว่า ขาดรายละเอียดไป แต่ถ้าช่วยให้คนที่ฟังไม่เข้าใจผิดได้ในระดับหนึ่ง สำหรับคนที่ฟังท่านอาจารย์สุจินต์แล้วไม่สามารถเข้าใจได้ด้วยเหตุผลต่างๆ ไม่เป็นไรใช่ไหม.? ถ้ารายละเอียดน้อยไปแต่ไม่ได้สอนให้เข้าใจผิด
ส่วนตัวแล้วชอบฟังอาจารย์สุจินต์ เพราะท่านสอนตรงและละเอียดดี
แต่อัธยาศัยของคนนั้นต่างกัน การเกื้อกูลก็ต้องให้ตรงตามอัธยาศัยด้วย ไม่งั้นอาจเป็นโทษ
ท่านวิทยากรช่วยแนะนำด้วยค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระธรรมตรงและเป็นสัจจะ และ สัตว์โลกก็สะสมปัญญามาแตกต่างกันไป ท่านอาจารย์สุจินต์ สอนตามที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง โดยละเอียด คำว่าละเอียด คือ ตรงตามที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงโดยนัยต่างๆ โดยให้เข้าใจความจริงในขณะนี้และเหตุผล ซึ่งหากผู้ถามไม่มีพื้นฐานความเข้าใจเลย ท่านอาจารย์ก็ไม่ได้ตอบคำถามนั้นทันที เพราะ ตอบไป ก็ได้คำตอบแต่ไม่เข้าใจ เพราะ ไม่มีพื้นฐานเบื้องต้น แม้ในคำที่ถาม แต่ ท่านอาจารย์จะอธิบายพื้นฐานเบื้องต้นด้วยการสนทนา สอบถาม เช่น ธรรม คือ อะไร เป็นต้น เพราะฉะนั้น แม้แต่คำถามทั่วไป เช่น แก้กรรมได้ไหม ก็จะมีการถามต่อจากท่านอาจารย์ว่า กรรม คือ อะไร ให้เข้าใจถูกเบื้องต้นไปทีละคำ ธรรมทีละคำให้เข้าใจจริงๆ ก็จะเข้าใจถูกว่าแก้กรรม คือ อย่างไร เพราะฉะนั้น ความมีโทษของผู้ฟัง คือ อกุศลและ ความไม่รู้ที่มีมากของผู้นั้นเอง ดังเช่นที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรม บางพวก ก็เข้าใจมาก เข้าใจน้อย ตามการสะสม ตามกำลังปัญญา ตามกำลังของความไม่รู้ที่มีมาก หรือ มีน้อย บางพวก ก็เข้าใจผิด ก็มี เพราะฉะนั้น ธรรมพระพุทเจ้าตรัสไว้ดีแล้ว ผู้แสดงตามที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง ก็แสดงดีแล้ว โดยเบื้องต้น ให้เข้าใจ ส่วนผู้จะเข้าใจ มีโทษกับผู้ฟังหรือไม่ ก็ตามกำลังกิเลส กำลังของปัญญาของแต่ละคน เพราะ พระธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงเป็นสัจจะ ไม่มีโทษเลย เพราะฉะนั้น การฟังพระธรรมด้วยความเคารพ จึงเป็นสำคัญและเริ่มจากธรรมทีละคำ ที่จะค่อยๆ เข้าใจถูกว่ามีแต่ธรรมไม่ใช่เรา ครับ ขออนุโมทนา
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ
ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ธรรม ไม่ง่าย ไม่ใช่สิ่งที่จะเข้าใจได้อย่างรวดเร็ว จึงต้องเป็นผู้เห็นประโยชน์จริงๆ มีความอดทน มีความเพียร มีความจริงใจที่จะฟัง ที่จะศึกษาพระธรรมด้วยความไม่ประมาท
พระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง เป็นเรื่องที่ละเอียด ลึกซึ้ง แสดงถึงความเป็นจริงของสภาพธรรมแต่ละอย่างๆ ตามความเป็นจริง ไม่ว่าจะทรงแสดงในส่วนใดก็ตาม ย่อมไม่พ้นไปจากสภาพธรรมที่มีจริงในขณะนี้ โดยโวหารโดยพยัญชนะต่างๆ ทั้งหมดทั้งปวงเพื่อให้เข้าใจสภาพธรรมที่มีจริง อันเป็นธรรมที่ละเอียดยิ่ง ที่หาความเป็นสัตว์เป็นบุคคล เป็นตัวตน ไม่ได้เลย สำคัญที่ความเข้าใจถูก เห็นถูกของผู้ที่ได้ฟัง ได้ศึกษาอย่างแท้จริง ถ้าเป็นผู้ที่มีความละเอียดรอบคอบ ไม่ประมาทพระธรรมว่าง่าย ศึกษาด้วยความตั้งใจความเข้าใจก็จะค่อยๆ เจริญขึ้นไปตามลำดับ พระธรรม แม้จะยาก แต่ก็ไม่เหลือวิสัยที่จะเข้าใจได้
สำคัญ คือ ไม่ขาดการฟัง ไม่ขาดการศึกษาพิจารณาไตร่ตรอง ไม่ว่างเว้นจากการฟังพระธรรม และมีจุดประสงค์ที่ถูกต้องในการศึกษาว่า เพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกในลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริง เรื่องการรู้แจ้งอริยสัจจธรรม เป็นเรื่องที่ไกลมาก คงยังไม่ต้องพูดถึงในชาตินี้ แต่จะต้องอาศัยกาลเวลาที่ยาวนาน ในการสะสมความเข้าใจถูก เห็นถูกต่อไป เมื่อสะสมกุศลและอบรมเจริญปัญญาต่อไป เมื่อปัญญาเจริญขึ้นก็ย่อมจะเป็นเหตุให้ถึงการรู้แจ้งอริยสัจจธรรมดับกิเลสตามลำดับขั้นได้
เพราะฉะนั้น ในเมื่อพระธรรมละเอียดลึกซึ้ง ก็ยิ่งจะต้องมีความอดทนเป็นอย่างยิ่งที่จะค่อยๆ สะสมความเข้าใจถูก เห็นถูกไปทีละเล็กทีละน้อยเป็นการศึกษาพระธรรมตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง ไม่ใช่คิดเอาเอง และจุดประสงค์ในการศึกษาต้องตรง คือ เพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกขัดเกลาความไม่รู้ ซึ่งมีมากเป็นอย่างยิ่ง
ในแต่ละประเด็นจะแจ่มแจ้งขึ้น เข้าใจในเหตุในผลยิ่งขึ้น ถ้าได้ศึกษาด้วยความละเอียดรอบคอบ และเมื่อเข้าใจอย่างถูกต้อง ก็สามารถที่จะกล่าวให้ผู้เข้าใจได้ด้วย ตามกำลังปัญญาของตน ตามที่ได้ศึกษามา ไม่ใช่คิดเอาเอง อย่างเช่น การแก้กรรม มีในพระธรรมคำสอนหรือไม่ ควรจะอธิบายให้เข้าใจอย่างไร เบื้องต้น คือ
"ถ้ากรรมที่ได้ทำมามากมายมหาศาล แล้วเราก็ไปปล่อยนก ๗ ตัว แค่นั้นพ้นไหมจากกรรมที่ได้กระทำไว้มากมาย นี่ก็แสดงให้เห็นว่าถ้าเป็นผู้ที่มั่นคงจริงๆ ในเรื่องกรรมและผลของกรรม กุศลจิตย่อมเกิดมากไม่หวั่นไหว"
อ้างอิงจากปันธรรมฯ ครั้งที่ ๑๕๔__ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๕๔
กรรม คือ การกระทำ ได้แก่ เจตนา ความจงใจที่จะกระทำสิ่งหนึ่งสิ่งใด, กรรม มีทั้งกรรมดีและกรรมชั่ว ผลจึงต่างกัน กล่าวคือ กรรมดีให้ผล ที่ดี ทำให้มีความสุข ส่วนกรรมชั่วให้ผลที่ไม่ดี ทำให้มีความทุกข์ เมื่อทำกรรมสำเร็จแล้ว ไม่ว่าจะเป็นกรรมในชาตินี้หรือกรรมในชาติก่อนๆ ที่ผ่านมา เมื่อถึงคราวให้ผล ย่อมให้ผลตามฐานะของกรรม นั้นๆ ไม่มีใครสามารถตัด หรือแก้กรรมที่ทำสำเร็จไปแล้วได้ กรรมชั่วที่กระทำแล้ว เสร็จสิ้นแล้ว ไม่สามารถจะไปแก้หรือไปตัดได้ นอกจากจะเป็นผู้เห็นโทษของอกุศลแล้ว ปรับปรุงแก้ไขตนเอง ด้วยการสำรวมระวังไม่กระทำกรรมชั่วอย่างนั้นอีก พร้อมกับเป็นผู้ไม่ประมาทในการเจริญกุศลทุกประการ ส่วน ความดีทั้งหลาย นั้น ไม่ต้องไปแก้ ไม่ต้องไปตัด มีแต่ควรจะสะสมเพิ่มพูนให้มีมากขึ้น เพื่อขัดเกลากิเลสของตนเอง
ตามความเป็นจริงแล้ว มีหนทางที่เป็นไปเพื่อการสิ้นกรรมทั้งหมดได้ คือ การอบรมเจริญปัญญาจนบรรลุเป็นพระอรหันต์ ดับขันธ์ปรินิพพาน (ตาย) ไม่ต้องเกิดอีก เมื่อไม่เกิด จึงไม่มีการกระทำกรรม และไม่ต้องได้รับผลของกรรมใดๆ อีกเลย
และเป็นเรื่องที่น่าคิดว่า ถ้าตัดกรรมชั่วได้ แก้กรรมชั่วได้ คงไม่มีใครไปเกิดในอบายภูมิเพราะทุจริตกรรม คงไม่มีใครเกิดมาเป็นคนยากจนเข็ญใจ คงไม่มีใครเกิดมารูปไม่งาม และทุกคนจะมีแต่ความสุขความเจริญอย่างเดียว แต่ตามความเป็นจริงแล้ว สัตว์โลกมีความแตกต่างกันเพราะกรรม เมื่อเป็นเช่นนี้แล้วควรอย่างยิ่งที่จะสะสมแต่กรรมที่ดี สิ่งที่ผ่านไปแล้วก็ผ่านไปไม่สามารถย้อนกลับคืนได้ แต่สามารถเริ่มต้นใหม่ได้ ด้วยกุศล (ความดี) จึงยังไม่สายจนเกินไปสำหรับการทำความดี.
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่าน...
ขอบพระคุณและขออนุโมทนาค่ะ
ขออนุโมทนาครับ
แก้กรรมไม่ได้ แต่สามารถทำกรรมดีกรรมใหม่ได้ การเกื้อกูลให้คนที่เห็นผิดกลับมาเห็นถูกได้เป็นสิ่งที่ประเสริฐ แต่ก็ต้องขึ้นอยู่กับคนนั้นสะสมความเห็นถูกมาด้วยค่ะ