ความจริงแห่งชีวิต [36] สหชาตปัจจัย - ปัจจัยให้สภาพธรรมอื่น เกิดขึ้น พร้อมกับตน
โดย พุทธรักษา  30 มิ.ย. 2552
หัวข้อหมายเลข 12792

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

สภาพ​ธรรม​ใด​เป็น​ปัจจัย​ให้​สภาพ​ธรรม​อื่น​เกิด​ขึ้น​พร้อม​กับ​ตน สภาพ​ธรรม​นั้น​เป็น​สหชาต​ปัจจัย

สห แปลว่า ร่วมกัน พร้อมกัน
ชาต แปลว่า เกิด

ปัจจัย คือ ธรรมซึ่งอุปการะอุดหนุนให้สภาพธรรมอื่นเกิดขึ้นหรือดำรงอยู่ แสดงว่าสภาพธรรมทุกอย่างที่เกิดขึ้นเป็นสังขารธรรมเพราะอาศัยธรรมอื่นเป็นปัจจัยจึงเกิดขึ้น ถ้าปราศจากปัจจัย สภาพธรรมทั้งหลายก็เกิดไม่ได้ และสภาพธรรมซึ่งเป็นสหชาตปัจจัยนั้นทำให้สภาพธรรมอื่นเกิดขึ้นพร้อมกับตน แต่สภาพธรรมบางอย่างก็เป็นปัจจัยโดยเกิดก่อนสภาพธรรมที่ตนเป็นปัจจัยให้เกิดขึ้น สภาพธรรมบางอย่างก็เป็นปัจจัยโดยเกิดภายหลัง

ฉะนั้น จิตจึงเป็นสหชาตปัจจัยแก่เจตสิกที่เกิดพร้อมกับจิตนั้น และเจตสิกก็เป็นสหชาตปัจจัยแก่จิตที่เกิดพร้อมกับเจตสิกนั้น เมื่อผัสสเจตสิกเกิดขึ้นกระทบอารมณ์ใด จิตที่เกิดพร้อมกับผัสสเจตสิกนั้น ก็รู้อารมณ์ที่ผัสสเจตสิกนั้นกระทบ ไม่ใช่​ว่า​ผัสส​เจตสิก​กระทบ​อารมณ์​หนึ่ง​แล้ว​จิต​ที่​เกิด​พร้อม​กับ​ผัสส​เจตสิก​นั้น​ไปรู้​อีก​อารมณ์​หนึ่ง ขณะใดที่ผัสสเจตสิกเกิดขึ้นกระทบเสียงใด โสตวิญญาณที่เกิดพร้อมกับผัสสเจตสิกที่กระทบเสียงนั้น ก็มีเสียงนั้นเป็นอารมณ์


โดย อาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ จัดพิมพ์เผยแพร่ โดย คณะกรรมการ ศิลปะและวัฒนธรรม สภาผู้แทนราษฎร เนื่องในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนม์พรรษา ครบ ๗๕ พรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๕

ขอเชิญอ่านหรือดาวน์โหลดหนังสือ ...

ปรมัตถธรรมสังเขป

ขอเชิญอ่านตอนต่อไป ...

ความจริงแห่งชีวิต

... ขออนุโมทนา ...

ขอขอบพระคุณ ท่าน ผู้เอื้อฟื้อรูปภาพ ค่ะ



ความคิดเห็น 1    โดย suwit02  วันที่ 30 มิ.ย. 2552

สาธุ


ความคิดเห็น 2    โดย จักรกฤษณ์  วันที่ 1 ก.ค. 2552

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ


ความคิดเห็น 3    โดย chatchai.k  วันที่ 18 ก.ค. 2563

ขออนุโมทนาครับ


ความคิดเห็น 4    โดย Jarunee.A  วันที่ 15 เม.ย. 2567

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาค่ะ