[เล่มที่ 45] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อิติวุตตก เล่ม ๔๕ หน้าที่ ๑๑๕๖.

ปฐมเสขสูตร

ว่าด้วยโยนิโสมนสิการได้บรรลุผลสูงสุด

[๑๙๔] ดูก่อนภิกษุทั้งหลายเมื่อภิกษุผู้เป็นเสขะยังไม่บรรลุอรหัตตผลปรารถนาความเกษมจากโยคะอันยอดเยี่ยมอยู่

เราไม่พิจารณาเห็นแม้เหตุอันหนึ่งอย่างอื่น กระทำเหตุที่มี ณ ภายในว่ามีอุปการะมาก เหมือนโยนิโสมนสิการ นี้เลย ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุมนสิการโดยแยบคายย่อมละอกุศลเสียได้ ย่อมเจริญกุศลให้เกิดมี

พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสเนื้อความนี้แล้วในพระสูตรนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสคาถาประพันธ์ ดังนี้ว่า ธรรมอย่างอื่นอันมีอุปการะมากเพื่อบรรลุประโยชน์อันสูงสุด แห่งภิกษุผู้เป็นพระเสขะเหมือนโยนิโสมนสิการ ไม่มีเลย ภิกษุเริ่มตั้งไว้ซึ่งมนสิการโดยแยบคายพึงบรรลุนิพพานอันเป็นที่สิ้นไปแห่งทุกข์ได้ เนื้อความแม้นี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสแล้วเพราะฉะนั้น ข้าพเจ้าได้สดับมาแล้ว ฉะนั้นแล

จบ ปฐมเสขสูตรที่ ๖

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น