ตัวอย่างการพูดไม่สำรวม มีโทษสำหรับพระภิกษุ

พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ ทุติยภาค เล่ม ๒ - หน้าที่ ๘๕

พูดล้อ ประชด กระทบการงาน

อุปสัมบันไม่ปรารถนาจะด่า ไม่ปรารถนาจะสบประมาทอุปสัมบัน ไม่ปรารถนาจะทำให้อัปยศ แต่มีความประสงค์จะล้อเล่น จึงพูดกะอุปสันบันมีการงานทราม ด้วยกล่าวกระทบการงานอุกฤษฎ์ คือ พูดกะอุปสัมบันเป็นช่างไม้ เป็นคนเทดอกไม้ ว่าท่านทำงานไถนา ว่าท่านทำงานค้าขาย ว่าท่านทำงานเลี้ยงโค ดังนี้เป็นต้น ต้องอาบัติทุพภาสิต ทุกๆ คำพูด

พูดล้อ ยกยอ กระทบการงาน

อุปสัมบันไม่ปรารถนาจะด่า ไม่ปรารถนาจะสบประมาทอุปสัมบัน ไม่ปรารถนาจะทำให้อัปยศ แต่มีความประสงค์จะล้อเล่น จึงพูดกะอุปสัมบันมีการงานอุกฤษฏ์ ด้วยกล่าวกระทบการงานอุกฤษฏ์ คือ พูดกะอุปสัมบันเป็นชาวนา เป็นพ่อค้า เป็นคนเลี้ยงโค ว่าท่านทำงานไถนา ว่าท่านทำงานค้าขาย ว่าท่านทำงานเลี้ยงโค ดังนี้เป็นต้น ต้องอาบัติทุพภาสิต ทุกๆ คำพูด

พูดล้อ กดกระทบศิลป

อุปสัมบันไม่ปรารถนาจะด่า ไม่ปรารถนาจะสบประมาทอุปสัมบัน ไม่ปรารถนาจะทำให้อัปยศ แต่มีความประสงค์จะล้อเล่น จึงพูดกะอุปสัมบันมีวิชาการช่างทราม ด้วยกล่าวกระทบวิชาการช่างทราม คือ พูดกะอุปสัมบันมีวิชาการช่างจักสาน มีวิชาการช่างหม้อ มีวิชาการช่างหูก มีวิชาการช่างหนัง มีวิชาการช่างกัลบก ว่าท่านมีวิชาการช่างจักสาน ว่าท่านมีวิชาการช่างหม้อ ว่าท่านมีวิชาการช่างหูก ว่าท่านมีวิชาการช่างหนัง ว่าท่านมีวิชาการช่างกัลบก ดังนี้เป็นต้น ต้องอาบัติทุพภาสิต ทุกๆ คำพูด

พูดล้อเปรย กระทบรูปพรรณอุกฤษฏ์ ว่ามีบางพวก

มีภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ บางพวกไม่สูงนัก บางพวกไม่ต่ำนักบางพวกไม่ดำนัก บางพวกไม่ขาวนัก ดังนี้เป็นต้น ต้องอาบัติทุพภาสิตทุกๆ คำพูด

พูดล้อเปรย กระทบกิเลสทราม ว่ามีบางพวก

ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ บางพวกถูกราคะกลุ้มรุม บางพวกถูกโทสะย่ำยี บางพวกโมหะครอบงำ ดังนี้เป็นต้น ต้องอาบัติทุพภาสิตทุกๆ คำพูด

พูดล้อเปรย กระทบกิเลสอุกฤษฏ์ ว่ามีบางพวก

มีภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ บางพวกปราศจากราคะ บางพวกปราศจากโทสะ บางพวกปราศจากโมหะ ดังนี้เป็นต้น ต้องอาบัติทุพภาสิตทุกๆ คำพูด.

พูดล้อเปรย กระทบอาบัติทราม ว่ามีบางพวก

มีภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ บางพวกต้องอาบัติปาราชิก บางพวกต้องอาบัติสังฆาทิเสส บางพวกต้องอาบัติถุลลัจจัย บางพวกต้องอาบัติปาจิตตีย์บางพวกต้องอาบัติปาฏิเทสนียะ บางพวกต้องอาบัติทุกกฏ บางพวกต้องอาบัติทุพภาสิต ดังนี้ ต้องอาบัติทุพภาสิต ทุกๆ คำพูด

พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ ทุติยภาค เล่ม ๒ - หน้าที่ ๑๒๖

พูดล้อเปรย กระทบโรคอุกฤษฏ์ ว่าไม่ใช่พวกเรา

พวกเราไม่ใช่เป็นโรคเบาหวาน ต้องอาบัติทุพภาสิต ทุกๆ คำพูด

พูดล้อเปรย กระทบรูปพรรณทราม ว่าไม่ใช่พวกเรา

พวกเราไม่ใช่สูงเกินไป ไม่ใช่ต่ำเกินไป ไม่ใช่ดำเกินไป ไม่ใช่ขาวเกินไป ต้องอาบัติทุพภาสิต ทุกๆ คำพูด

พูดล้อเปรย กระทบรูปพรรณอุกฤษฏ์ ว่าไม่ใช่พวกเรา

พวกเราไม่ใช่ไม่สูงนัก ไม่ใช่ไม่ต่ำนัก ไม่ใช่ไม่ดำนัก ไม่ใช่ไม่ขาวนัก ต้องอาบัติทุพภาสิต ทุกๆ คำพูด

พูดล้อเปรย กระทบกิเลสทราม ว่าไม่ใช่พวกเรา

พวกเราไม่ใช่ถูกราคะกลุ้มรุม ไม่ใช่ถูกโทสะย่ำยี ไม่ใช่ถูกโมหะครอบงำ ต้องอาบัติทุพภาสิตทุกๆ คำพูด

พูดล้อเปรย กระทบกิเลสอุกฤษฏ์ ว่าไม่ใช่พวกเรา

พวกเราไม่ใช่ปราศจากราคะ ไม่ใช่ปราศจากโทสะ ไม่ใช่ปราศจากโมหะ ต้องอาบัติทุพภาสิต ทุกๆ คำพูด

พูดล้อเปรย กระทบอาบัติทราม ว่าไม่ใช่พวกเรา

พวกเราไม่ใช่เป็นผู้ต้องอาบัติปาราชิก อาบัติสังฆาทิเสส อาบัติถุลลัจจัย อาบัติปาจิตตีย์ อาบัติปาฏิเทสนียะ อาบัติทุกกฏ อาบัติทุพภาสิต ดังนี้ ต้องอาบัติทุพภาสิต ทุกๆ คำพูด ฯลฯ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

ยินดีในกุศลจิตค่ะ