ธรรมไม่เศร้าหมองแต่เป็นอารมณ์ของสังกิเลสคืออะไรครับ หมายรวมถึงรูป ด้วยหรือไม่ครับ

ขอบคุณครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ธรรมไม่เศร้าหมอง คือ ธรรมที่ไม่ใช่กิเลส เพราะ กิเลสเป็นธรรม ที่เศร้าหมอง ธรรมที่ไม่เศร้าหมอง จึงเป็น รูป บัญญัติ พระนิพพาน เป็นต้น เว้น อกุศลเจตสิก และ อกุศลจิตประเภทต่างๆ ที่เป็นธรรมที่เศร้าหมอง ส่วน อารมณ์ของสังกิเลส คือ อารมณ์ของโลภะ ความติดข้อง เป็นต้น ซึ่งอารมณ์ของกิเลส ก็คือ สภาพธรรมเกือบทุกอย่าง ทั้งนามและรูป รวมทั้ง บัญญัติ ยกเว้น โลกุตตรธรรม ๙ มี มรรค ๔ ผล ๔ และพระนิพพาน ที่ไม่ใช่อารมณ์ ของสังกิเลส คือ เป็นอารมณ์ของกิเลสประการต่างๆ ได้ ครับ

เพราะฉะนั้น ธรรมที่ไม่เศร้าหมอง แต่ เป็นอารมณ์ของสังกิเลส คือ จิตประเภทต่างๆ ที่ไม่ใช่อกุศลจิต และ เจตสิกประเภทต่างๆ ที่ไม่ใช่อกุศลเจตสิก รวมทั้ง รูป และ บัญญัติ เป็นธรรมที่ไม่เศร้าหมอง แต่เป็นอารมณ์ของสังกิเลส คือ เป็นอารมณ์ของโลภะ เป็นต้นได้ ครับ

ส่วน พระนิพพาน เป็นธรรมไม่เศร้าหมอง มรรคจิต ๔ ผลจิต ๔ เป็นธรรมไม่เศร้าหมอง แต่ไม่ใช่อารมณ์ของสังกิเลส คือ ไม่เป็นอารมณ์ของกิเลส มีโลภะ ติดข้องได้เลย ครับ

ขออนุโมทนาที่ร่วมสนทนา

ขอบพระคุณครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง ไม่ว่าจะทรงแสดงโดยนัยใดก็ตาม ไม่พ้นไปจากสิ่งที่มีจริง เพื่อให้ผู้ที่มีโอกาสได้ฟัง ได้ศึกษา มีความเข้าใจอย่างถูกต้อง เป็นปัญญาของตนเอง แม้แต่ในเรื่องของธรรมที่เศร้าหมอง กับ ไม่เศร้าหมอง ก็ไม่พ้นไปจากธรรมที่มีจริง เศร้าหมอง ไม่ได้หมายถึงรูปธรรม แต่เป็นนามธรรมที่เป็นอกุศลธรรม ไม่พ้นไปจากอกุศลจิต และ เจตสิกที่เกิดร่วมด้วย และอารมณ์ของธรรมที่เศร้าหมอง ก็ไม่พ้นไปจากธรรมที่มีจริง ในขณะนี้ เช่น ติดข้องในอะไร ไม่พอใจในอะไร ก็ไม่พ้นไปจากติดข้อง และ ไม่พอใจในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ เป็นต้น ซึ่งเป็นธรรมที่มีจริง เกิดขึ้นเป็นไปในชีวิตประจำวัน

สำคัญอยู่ที่ความเข้าใจถูกเห็นถูกของผู้ที่มีโอกาสได้ฟังได้ศึกษา ว่า แต่ละอย่างๆ ที่เกิดขึ้นเป็นไปนั้น เป็นธรรม ไม่ใช่เรา ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ธรรมไม่เศร้าหมอง คือ นามธรรมที่ไม่ใช่อกุศล และ รูปธรรม

สังกิเลส ก็คือ กิเลส ได้แก่ โลภะ โทสะ โมหะ เป็นต้น

ขณะที่กุศลเกิด ขณะนั้นไม่มีกิเลสชั่วขณะสั้นๆ ค่ะ

ขอบพระคุณครับ