[เล่มที่ 90] พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖

พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๗

ปัฏฐาน ภาคที่ ๖

และ อรรถกถา

อนุโลมติกทุกปัฏฐาน

สนิทัสสนติกเหตุทุกะ

(๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ 451/880

เหตุบทปัญหาวาระ 453/880

นเหตุบทปฏิจจวาระ 456/881

นเหตุบทปัญหาวาระ 462/886

อ่านหัวข้ออื่นๆ ... [เล่มที่ 90]

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 880

สนิทัสสนติกเหตุทุกะ

(๒๒. สนิทัสสนติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๕๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๕๒] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๕๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของเหตุ ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 881

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๕๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของ อารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๕๕] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๑ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๕๖] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 882

๔. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆ- ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (วาระที่ ๑ - ๗)

๘. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๐. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 883

๑๑. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๓. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๔. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม, นเหตุ- ธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (วาระที่ ๘ - ๑๔)

๑๕. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๖. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 884

๑๗. เหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น อนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๘. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ- ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๑๙. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ- ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒๐. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น อนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆ- ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒๑. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม, นเหตุ- ธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม และ นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ (วาระที่ ๑๕ - ๒๑)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 885

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๕๗] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๕๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๕๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๖๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๖๑] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 886

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๔๖๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆธรรม เป็น ปัจจัยแก่นเหตุธรรมที่เป็นอนิทัสสนอัปปฏิฆธรรม ด้วยอำนาจของ อารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๖๓] ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๑ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๒๑ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๖๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๒๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒๑ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๖๕] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๖๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น

สนิทัสสนติกเหตุทุกะ จบ