พิจารณาตัวเอง
โดย สารธรรม  12 ก.ย. 2551
หัวข้อหมายเลข 9844


ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น

ในวันหนึ่งๆ นะคะ โดยวิถีจิตเนี่ยค่ะ ทราบว่าอกุศลเกิดมากกว่ากุศล

แล้วก็รู้เหตุด้วยนะคะว่า กุศลจิตหรืออกุศลจิตเนี่ยค่ะ ก็จะต้องเกิดเมื่อมีการเห็นการได้ยิน การได้กลิ่น การลิ้มรส การรู้สิ่งที่กระทบสัมผัส

ถ้าไม่มีอเหตุกจิตเหล่านี้ (จิตเห็น จิตได้ยินจิตที่รู้กลิ่น จิตที่รู้รส จิตที่รู้โผฏฐัพพะ)

จะมีอกุศลเกิดได้มั้ย หรือว่าจะมีกุศลเกิดได้มั้ย? ไม่ได้เลยนะคะ

#################

เพราะฉะนั้น เมื่อทราบว่าเพราะเห็น เพราะได้ยิน เพราะได้กลิ่น เพราะลิ้มรส เพราะรู้สิ่งที่กระทบสัมผัสเป็นปัจจัยให้กิเลสที่ยังไม่ได้ดับ เกิดขึ้นเป็นอกุศลจิตประเภทต่างๆ ในวันหนึ่งๆ เนี่ยค่ะ มากเหลือเกิน

โดยคำพูดกล่าวว่า "มาก" นะคะ แต่โดยการรู้จริงๆ ว่า "มาก" เนี่ย จะรู้ได้ยังไง

โดยตำรานี่รู้จริงๆ ค่ะว่าวันหนึ่งๆ อกุศลจิตเกิดมาก แต่ยังไม่ได้รู้ตามความเป็นจริงนะคะว่า มากกว่าที่คิดหรือว่าที่เข้าใจแค่ไหน?

ถ้าสติปัฏฐานไม่เกิด ไม่มีทางจะรู้ได้เลยว่า วันหนึ่งๆ นั้น อกุศลจิตเกิดมาก

#################

ตามธรรมดานะคะ มีใครเคยคิดสำรวจตัวเองโดยละเอียดบ้างมั้ยคะว่า มีอกุศลธรรมอะไรบ้าง แล้วก็แต่ละอย่างๆ ที่เป็นอกุศลธรรมนั้นอย่างไหนมากแค่ไหน

แล้วก็อย่างไหนพอที่จะน้อยกว่าอย่างอื่นบ้าง ซึ่งคนอื่นไม่มีทางที่จะรู้ได้เลยนะคะ

ทุกคนที่อยากรู้จักตัวเองเนี่ยค่ะ ต้องพิจารณาตัวเองตามความเป็นจริง แล้วต้องเป็นผู้ที่ตรงด้วย

#################

ถ้าใครเห็นแต่ความดีของตัวเองนะคะ หรือเห็นกุศลที่ได้ทำแล้ว ชื่อว่า "พิจารณายังไม่ละเอียด" ถูกมั้ยคะ?

เพราะเหตุว่า ถ้ารู้แต่ว่าได้ทำกุศลอะไรบ้าง มีกุศลมากอย่างนั้น อย่างนี้ เนี่ยค่ะ

ลืมพิจารณาว่า แล้วอกุศลล่ะ? มีพอๆ กับกุศลหรือว่ามากกว่าเยอะแยะ แล้วก็เป็นอกุศลประเภทใด และอกุศลนั้นๆ น่ะค่ะ ร้ายแรง น่ารังเกียจหรือว่าไม่ดีสักแค่ไหน ซึ่งคนอื่นไม่สามารถจะรู้ได้ นอกจากตัวเอง

################

เพราะฉะนั้น ถ้าได้พิจารณาตัวเอง อย่างละเอียดนะคะ แล้วก็เห็นอกุศลธรรม เห็นกิเลสของตนเองเนี่ยค่ะ ก็จะเป็นประโยชน์ ที่จะทำให้เป็นผู้ที่ไม่ประมาทนะคะ

แล้วก็จะไม่คิดว่า "ตัวเองดีพอแล้ว" เพราะเหตุว่า ถ้าคิดว่า "ดีพอแล้ว" นะคะ กุศลกรรมก็ทำมากแล้ว ก็จะไม่ทำให้เจริญกุศลยิ่งๆ ขึ้นไปอีก

#################

ซึ่งความจริงแล้ว ถ้าเทียบกันแล้วระหว่างกุศลและอกุศลนะคะ

โดยสภาพของความเป็นปุถุชน "กุศลมากเท่าไร ก็ยังไม่พอค่ะ"

เพราะฉะนั้น ก็ควรที่จะเห็นอกุศลของตนเองโดยละเอียดยิ่งขึ้น ว่ามีอกุศลประเภทใดมาก น่ารู้มั้ยคะ? ที่จะรู้อกุศลของตัวเอง ไม่ต้องให้คนอื่นรู้ก็ได้ แต่ว่ารู้อกุศลของตนเอง

#################

เพราะฉะนั้น ผู้ที่มีปัญญา ย่อมพิจารณาเห็นอกุศลของตนเอง แล้วก็เห็นโทษของอกุศลธรรมนั้นๆ แล้วก็ขวนขวายที่จะดับอกุศลธรรมนั้นๆ ด้วยไม่ใช่เพียงรู้นะคะ ธรรมะที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงเนี่ยค่ะ ไม่ใช่เพียงให้เข้าใจ แล้วก็ไม่ใช่เพียงให้รู้แต่เพื่อให้ประพฤติ ปฏิบัติ ในทางที่เป็นกุศลยิ่งขึ้นด้วย

บรรยายโดย ... ท่าน อ. สุจินต์ บริหารวนเขตต์

ข้อความบางตอนถอดมากจาก ชุดจิตปรมัตถ์ แผ่นที่ 5 ครั้งที่ ๒๐๔๔ นาทีที่ ๑๑.๑๙



ความคิดเห็น 1    โดย prakaimuk.k  วันที่ 13 ก.ย. 2551
ขออนุโมทนาค่ะ

ความคิดเห็น 2    โดย wannee.s  วันที่ 13 ก.ย. 2551

สิ่งที่ควรพิจารณาบ่อยๆ คือแม้อกุศลเกิดก็เป็นธรรมะที่ไม่ใช่เรา

ยังดีกว่าอกุศลเกิดเป็นเราค่ะ


ความคิดเห็น 3    โดย ปริศนา  วันที่ 13 ก.ย. 2551

การสะสมอกุศล มากกว่ากุศลเป็นปกติของปุถุชน

พิจารณาตัวเอง จากชีวิตประจำวัน คือขณะนี้ ถ้ายังเป็น "เรา" ที่มีอกุศล หรือ มีกุศล ก็ยังไม่ใช่ "การอบรมเจริญสติปัฏฐาน"ซึ่งเป็นหนทางเดียวที่จะละคลายความเห็นผิดว่า "เป็นตัวเอง" ได้.ขออนุโมทนาค่ะ


ความคิดเห็น 4    โดย khampan.a  วันที่ 13 ก.ย. 2551
ขออนุโมทนาครับ

ความคิดเห็น 5    โดย suwit02  วันที่ 13 ก.ย. 2551

สาธุ


ความคิดเห็น 6    โดย เมตตา  วันที่ 13 ก.ย. 2551

Lotus Flower IMGP0689 by Bahman Farzad

เพราะฉะนั้น ผู้ที่มีปัญญา ย่อมพิจารณาเห็นอกุศลของตนเอง แล้วก็เห็นโทษของอกุศลธรรมนั้นๆ แล้วก็ขวนขวายที่จะดับอกุศลธรรมนั้นๆ ด้วยไม่ใช่เพียงรู้นะคะ ธรรมะที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงเนี่ยค่ะ ไม่ใช่เพียงให้เข้าใจ แล้วก็ไม่ใช่เพียงให้รู้แต่เพื่อให้ประพฤติ ปฏิบัติ ในทางที่เป็นกุศลยิ่งขึ้นด้วย

กราบอนุโมทนาท่านอาจารย์ค่ะ


ความคิดเห็น 7    โดย pornpaon  วันที่ 14 ก.ย. 2551

กราบขออนุโมทนาท่านอาจารย์

ขออนุโมทนาคุณสารธรรม

ขออนุโมทนาในกุศลจิตและกุศลวิริยะของทุกท่านค่ะ


ความคิดเห็น 8    โดย opanayigo  วันที่ 14 ก.ย. 2551
ขออนุโมทนาค่ะ

ความคิดเห็น 9    โดย Noparat  วันที่ 16 ก.ย. 2551

ใครก็ตอบแทนกันไม่ได้ เพราะเป็นเรื่องที่รู้ได้เฉพาะตน

ถ้าสติเกิด ย่อมรู้ว่าขณะไหนเป็นกุศล...ขณะไหนเป็นอกุศล

ขออนุโมทนาค่ะ


ความคิดเห็น 10    โดย paderm  วันที่ 16 ก.ย. 2551
ขออนุโมทนาครับ

ความคิดเห็น 11    โดย เจิด  วันที่ 22 ก.ย. 2551

... โดยสภาพของความเป็นปุถุชน"กุศลมากเท่าไร ก็ยังไม่พอค่ะ" เพราะฉะนั้น ก็ควรที่จะเห็นอกุศลของตนเองโดยละเอียดยิ่งขึ้น ว่ามีอกุศลประเภทใดมาก ... น่ารู้มั้ยคะ?

ขออนุโมทนาครับ