ถ. การเจริญมหาสติปัฏฐาน ๔ เกี่ยวกับกาย เวทนา จิต ธรรม ตำราก็ได้อธิบายไว้โดยละเอียด แต่ก่อนที่เราจะพิจารณากาย เวทนา จิต ธรรมได้ทั้ง ๔ ประการนี้ ผมไปติดข้องเรื่องการกำจัดอภิชฌาและโทมนัสในโลก ขอคำอธิบายด้วย

สุ. ไม่ต้องเป็นห่วงเรื่องการกำจัดอภิชฌาและโทมนัสในโลก เพราะเหตุว่าขณะใดที่สติเกิดขึ้น ขณะนั้นกำจัดอภิชฌาและโทมนัสในโลก ลักษณะของสัมมาสติ คือ สภาพที่ระลึกได้ แต่ว่าระลึกที่ลักษณะของรูป หรือนามทางหนึ่งทางใด ทางตา หรือทางหู ทางจมูก หรือทางลิ้น หรือทางกายก็ได้ ในขณะที่ระลึก ขณะนั้นไม่มีอภิชฌา ไม่มีโทมนัสแล้ว

ถ้ายังมีอภิชฌาอยู่ ยังมีโทมนัสอยู่ ยังเป็นอกุศลจิตอยู่ สติซึ่งเป็นโสภณเจตสิกก็เกิดไม่ได้ จิตก็ยังคงเป็นอกุศลไปเรื่อยๆ เป็นกระแสของอกุศลที่ไหลไปเรื่อยๆ แต่สติเกิดกับกุศลจิต ระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏในขณะใด ในขณะนั้น ละอภิชฌาและโทมนัส

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 173