นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส

พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ
ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ
สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ

•••..... ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย .....•••

พระสูตรสนทนาออนไลน์

วันเสาร์ที่ ๑๙ กันยายน ๒๕๖๓
คือ

ปฐมกูฏสูตร

...จาก...

[เล่มที่ 34] พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๓ - หน้าที่ ๕๑๘

[เล่มที่ 34] พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๓ - หน้าที่ ๕๑๘

๗. ปฐมกูฏสูตร

ว่าด้วยธรรมที่เกิดจากการรักษาและไม่รักษาจิต
[๕๔๙] ครั้งนั้น อนาถบิณฑิกคฤหบดีเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้า ฯลฯ พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสพระธรรมเทศนาว่า ดูกร คฤหบดี เมื่อจิตอันบุคคลไม่รักษาแล้ว กายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ก็เป็นอันไม่ได้รักษาด้วย เมื่อกายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ไม่ได้รักษาแล้ว กายกรรม วจีกรรม มโนกรรมก็เปียก (ด้วยน้ำ คือกิเลสโทษ) เมื่อกายกรรม วจีกรรม มโนกรรม เปียกแล้ว กายกรรม วจีกรรม มโนกรรมก็เสีย บุคคลผู้มีกายกรรม วจีกรรม มโนกรรมเสีย การตายย่อมไม่เป็นการตายดี เปรียบเหมือนเรือนยอด เมื่อมุงไม่ดี ทั้งยอด ทั้งกลอน ทั้งฝาเป็นอันไม่ได้รักษา ก็เปียก ก็ผุ ฉันใด เมื่อจิตอันบุคคลไม่รักษาแล้ว ... ฯลฯ ... การตาย ย่อมไม่เป็นการตายดี ฉันนั้น

ดูกร คฤหบดี เมื่อจิตอันบุคคลรักษาแล้ว กายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ก็เป็นอันได้รักษาด้วย เมื่อกายกรรม วจีกรรม มโนกรรมได้รักษาแล้ว กายกรรม วจีกรรม มโนกรรมก็ไม่เปียก เมื่อกายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ไม่เปียกแล้ว กายกรรม วจีกรรม มโนกรรมก็ไม่เสีย บุคคลผู้มีกายกรรม วจีกรรม มโนกรรมไม่เสีย การตายย่อมเป็นการตายดี เปรียบเหมือนเรือนยอด เมื่อมุงดีแล้ว ทั้งยอด ทั้งกลอน ทั้งฝา เป็นอันได้รักษา ก็ไม่เปียก ไม่ผุ ฉันใด เมื่อจิตอันบุคคลรักษาแล้ว ... ฯลฯ ... การตาย ย่อมเป็นการตายดี ฉันนั้น.

จบปฐมกูฏสูตรที่ ๗


อรรถกถาปฐมสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในปฐมกูฏสูตรที่ ๗ ดังต่อไปนี้ :-

บทว่า อวสฺสุตํ โหติ แปลว่า ย่อมเปียก

บทว่า น ภทฺทกํ มรณํ โหติ ความว่า การตายดี เธอก็ไม่ได้ เพราะกรรมทั้ง ๓ เป็นปัจจัยแห่งปฏิสนธิในอบาย.

บทว่า กาลกิริยา เป็นไวพจน์ของ บทว่า มรณํ นั่นเอง. พึงทราบวินิจฉัย ในธรรมฝ่ายสุกปักษ์ (ธรรมฝ่ายขาว) ดังต่อไปนี้ การตายดีเป็นอันเธอได้แล้ว เพราะกรรมทั้ง ๓ เป็นปัจจัยแห่งปฏิสนธิในสวรรค์ แต่การตายนั้น ใช้ได้สำหรับพระอริยสาวกทั้งหลาย ๓ จำพวก มีพระโสดาบัน เป็นต้น โดยส่วนเดียวเท่านั้น.

บทที่เหลือ ในพระสูตรนี้ง่ายทั้งนั้นแล.

จบอรรถกถาปฐมกูฏสูตรที่ ๗

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ข้อความโดยสรุป

ปฐมกูฏสูตร

ว่าด้วยธรรมที่เกิดจากการรักษาและไม่รักษาจิต
พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงแสดงธรรมแก่อนาถบิณฑิกคฤบดี ว่า เมื่อไม่ได้รักษาจิต กายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ก็เป็นอันไม่ได้รักษา เมื่อไม่ได้รักษา กายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ย่อมเปียกด้วยน้ำคือกิเลส และย่อมเสียหาย การตายก็ไม่เป็นการตายที่ดี เปรียบเหมือนเรือนยอด เมื่อมุงไม่ดี ทั้งยอด ทั้งกลอน ทั้งฝา เป็นอันไม่ได้รักษา ก็เปียก ก็ผุ

ในทางตรงกันข้าม เมื่อได้รักษาจิต กายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ก็เป็นอันได้รักษา เมื่อได้รักษา กายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ย่อมไม่เปียกด้วยน้ำคือกิเลส และย่อมไม่เสียหาย การตาย ก็เป็นการตายที่ดี เปรียบเหมือนเรือนยอด เมื่อมุงดี ทั้งยอด ทั้งกลอน ทั้งฝา เป็นอันได้รักษา ก็ไม่เปียก ก็ไม่ผุ

ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ

กายกรรม

วจีกรรม

มโนกรรม

รักษาจิต

ชำระจิต

ฟังธรรมเพื่อรักษาจิต

ระลึกถึงความตาย

มริสฺสามิ [คำที่ 471] ภาษาบาลีสัปดาห์ละคำ

เมื่อกำลังจะตาย ก็ทำสิ่งที่ประเสริฐที่สุด

ลืมไปหรือเปล่าว่าจะต้องตาย
...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขอบพระคุณและอนุโมทนาค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ