นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมา สัมพุทธธัสสะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ซึ่งเป็นผู้ไกลจากกิเลส ตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เอง

เรียนขออรรถาธิบายโดยละเอียดนะคะ

๑. “ได้ยิน คือ สุตะ และ ฟัง คือ สวนะ” เป็นสภาพธัมมะ ต่างกัน อย่างไร ยกตัวอย่างให้ด้วยค่ะ

๒. “ช้อนกระทบจาน เสียงดัง แก็งค์ๆ ” ช่วยอธิบายว่า เป็นสภาพธัมมะอย่างไร อะไรเป็น “เสียง” อะไรเป็น “คำ” เมื่อไรเป็นเสียง เมื่อไรเป็นคำ

หากมีความละเอียดปรากฏอยู่ประการใด ช่วยแสดงให้ด้วยค่ะ

ขอขอบพระคุณและขออนุโมทนาสำหรับคำอธิบายและกุศลทุกประการของทุกๆ ท่านค่ค่ะ

ด้วยความเคารพ จาก ธิดารัตน์ เดื่อมขันมณี (ใหญ่ราชบุรี) ราชบุรี)

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. “ได้ยิน คือ สุตะ และ ฟัง คือ สวนะ”

สุตะ หรือ สวนะ ก็คือ การฟัง โดยอรรถเหมือนกัน เป็นสภาพธัมมะ ต่างกัน อย่างไร ยกตัวอย่างให้ด้วยค่ะ

@ โดยสภาพธรรม ก็คือ ขณะที่ได้ยิน คือ โสตวิญญาณเกิดในขณะนั้น แต่ขณะที่เข้าใจ ขณะนั้นเป็น ชวนจิตที่เป็นกุศลจิตที่ประกอบด้วยปัญญา ครับ

๒. “ช้อนกระทบจาน เสียงดัง แก็งค์ๆ ” ช่วยอธิบายว่า เป็นสภาพธัมมะอย่างไร

@ ช้อน คือ การประชุมของรูปธรรม บัญญัติเรียกว่า ช้อน รูปธรรมกระทบกัน ที่เกิดจากอุตุเป็นปัจจัย เกิด เสียง เสียงเป็นรูปธรรม

อะไรเป็น “เสียง” อะไรเป็น “คำ” เมื่อไรเป็นเสียง เมื่อไรเป็นคำ

@ ขณะที่มีความดังเกิดขึ้นเป็นเสียงครับ ที่เกิดจากการกระทบกันของรูปธรรม ที่สมมติว่าเป็นจาน และ ช้อน ส่วนขณะที่รู้เสียง ขณะนั้นเป็นจิตได้ยิน ที่ได้ยินเสียงแก๊งๆ แต่ขณะที่รู้ว่าเป็นเสียงจาน ช้อน กระทบกัน เป็น บัญญัติเรื่องราวที่คิดในใจ ที่เป็นคำๆ อยู่ในใจครับ

ขออนุโมทนา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

-คำว่า ฟัง ได้ยิน บางทีก็พูดรวมกันเป็นได้ยินได้ฟัง ก็เป็นเรื่องของคำ ซึ่งก็ต้องมีสภาพธรรที่เกิดขึ้นเป็นไป สุตะ ก็แปลว่า ฟัง สวนะ ก็แปลว่า ฟัง

ส่วนได้ยิน มาจากคำว่า โสตวิญญาณ จิตได้ยิน ก็ทำกิจได้ยิน คือ ทำสวนกิจ (ก็มีคำว่า สวนะ) จึงสำคัญอยู่ที่ความเข้าใจถูกเห็นถูกจริงๆ ในทางธรรม แล้ว สุตะ คือ ฟัง มุ่งหมายถึงฟังพระธรรม ฟังความจริงให้มีความเข้าใจถูกเห็นถูก สุตะ การสดับตรับฟังพระธรรม เป็นทรัพย์อันประเสริฐ

ส่วนคำว่า ได้ยิน (โสตวิญญาณ) เป็นจิตประเภทหนึ่งที่เกิดขึ้น ทำกิจหน้าที่ จิตได้ยินเป็นผลของกรรม ที่เพียงได้ยินเท่านั้น แต่ยังไม่ได้พิจารณาไตร่ตรอง คือ เพียงแค่ได้ยินเสียงที่ปรากฏทางหูเท่านั้นเอง แต่สำหรับการฟังที่เรียกว่า สุตะ ไม่ใช่เพียงได้ยิน แต่หมายถึง เมื่อได้ยินได้ฟังแล้ว มีการพิจารณาไตร่ตรองในสิ่งที่ได้ยิน เป็นไปเพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกตามความเป็นจริง ซึ่งจะต้องมีได้ยิน (โสตวิญญาณ) เกิดก่อนอย่างแน่นอน

- ในขณะที่ได้ยินเสียง นั้น เสียง (ซึ่งยังไม่ดับไป) เป็นอารมณ์ของจิตได้ยิน จิตได้ยินเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มีโสตปสาทะ (หู) เป็นที่เกิดของจิตได้ยิน มีเจตสิกธรรมที่เกิดร่วมด้วย มีกรรมเป็นปัจจัยให้เกิดจิตได้ยิน เป็นธรรมที่เกิดเป็นไปเพราะเหตุปัจจัย ทั้งหมด

ที่น่าพิจารณาเป็นอย่างยิ่ง คือ เมื่อมีโสตปสาทะ (หู) แล้ว มีเหตุที่จะทำให้ได้ยินเกิดขึ้นแล้ว ได้ยินได้ฟังอะไร จึงจะเป็นสิ่งที่ประเสริฐที่สุด

การฟังพระธรรม เป็นการฟังสิ่งที่ประเสริฐที่สุดในชีวิต ซึ่งก็คือ เป็นการฟังเรื่องของสภาพธรรมที่ปรากฏ แล้วพิจารณาจนเข้าใจ เป็นความเข้าใจถูกเห็นถูกของตนเอง มิฉะนั้นแล้ว ถ้าฟังเสียงอย่างอื่นที่ไม่ใช่พระธรรม โสตวิญญาณ ที่ได้ยินเสียง ก็จะเป็นเหตุนำมาซึ่งโลภะความติดข้องยินดี พอใจ และโทสะ ความโกรธ ความขุ่นเคืองใจ ความไม่พอใจอยู่เสมอ ซึ่งก็เป็นชีวิตประจำวันจริงๆ

การฟังพระธรรม เป็นกุศล เป็นความดี เป็นการฟังเรื่องสัจจธรรมที่มีจริง เป็นจริงในชีวิตประจำวัน ทำให้เราเข้าใจสภาพธรรมที่เคยยึดถือว่าเป็นตัวตน เป็นสัตว์ เป็นบุคคล ว่าแท้ที่จริงก็เป็นเพียงสภาพธรรมแต่ละอย่างๆ เท่านั้นจริงๆ ทำให้เข้าใจโลกและเข้าใจทุกสิ่งทุกอย่างตามความเป็นจริงยิ่งขึ้น

ไม่ว่าจะฟัง จะศึกษาในส่วนใดของพระธรรมคำสอนที่เป็นวาจาสัจจะ เป็นคำที่แสดงถึงความจริงที่พระองค์ทรงแสดงนั้น ล้วนเป็นไปเพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกโดยตลอด ก็เป็นโอกาสที่ดีอย่างยิ่ง ที่จะได้ฟัง ได้ศึกษาพระธรรม สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูก ต่อไป นี้คือ สิ่งที่ควรพิจารณา ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ช้อนกับจานกระทบกัน ก็ธาตุแข็งกับธาตุแข็งกระทบกัน ก็ทำให้เกิดเสียงต่างๆ แล้วแต่ว่าจิตได้ยินจะฟังเป็นเสียงอะไร ค่ะ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนา

ขออนุโมทนาครับ