จากการอ่านปรมัตถธรรมสังเขปสรุปว่าเกิดจากการสังสมสันดานในชวนวิถีจิตถูกต้องหรือไม่คะ และได้เคยสนทนาธรรมกับผู้ศึกษาธรรมะด้วยกัน มีบางท่านบอกว่าคนที่นิสัยต่างกันเกิดจากเจตสิกที่ต่างกันเหมือนถูกต้องนะคะ มีผู้อธิบายให้ฟังว่าไม่ถูกต้องเนื่องจากถึงแม้จำนวนเจตสิกเท่ากันแต่สะสมสันดานไม่เท่ากันถูกต้องหรือไม่อย่างไร......อยากทราบคำอธิบายว่าจิตสะสมสันดานได้อย่างไร

อำนาจของจิตมีหลายอย่าง การสั่งสมสันดานของตนในชวนวิถีจิตก็เป็นกิจของจิตอย่างหนึ่ง ซึ่งขณะที่จิตเป็นชวนวิถี ขณะนั้นจิตเป็นกุศล หรืออกุศล คือเป็นโลภะ โทสะ โมหะ หรือกุศล ติดต่อกัน ๗ ขณะ (กามชวนะ) ในขณะที่จิตเกิดขึ้นมีเจตสิกเกิดร่วมด้วย คำที่ว่าจิตสั่งสมสันดานของตนนั้นต้องรวมถึงเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย การสั่งสมก็คือเมื่อจิตประเภทใดเกิดแล้วย่อมเป็นปัจจัย เป็นอุปนิสัยให้จิตและเจตสิกประเภทนั้นๆ เกิดขึ้นอีก

คนเราจึงมีอุปนิสัยที่แตกต่างกัน บางคนมักโลภ บางคนมักโกรธ บางคนใจดี

และเมื่อสะสมจนมีกำลังเพิ่มขึ้น ก็จะมีการก้าวล่วงออกมาทางกายวาจา เป็นไปในกุศลบ้าง เป็นไปในอกุศลบ้าง จากกิเลสวัฏฏ์เป็นกรรมวัฏฏ์ และจากกรรมวัฏฏ์เป็นวิปากวัฏฏ์ สะสมวนเวียนไปอย่างนี้ไม่มีวันจบ จนกว่าจะสามารถดับกิเลสได้เป็นสมุจเฉท ถึงความเป็นพระอรหันต์ คือไม่เกิดอีกเลย

ขอบคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ