การอบรมเจริญเมตตานั้นจะเป็นไปได้เมื่อรู้ลักษณะของเมตตา คือไมตรี ความรู้สึกเป็นมิตร ความสนิทสนม ความเกื้อกูล ความนำประโยชน์สุขให้ ขณะใดที่เมตตาเกิด ขณะนั้นจิตอ่อนโยนปราศจากมานะ ซึ่งเป็นสภาพธรรมที่ยกตนสำคัญตนและข่มบุคคลอื่น

การอบรมเจริญเมตตาจริงๆ นั้นจะขัดเกลาอกุศลธรรมหลายอย่างปกติ อาจจะไม่รู้สึกตัวว่ามีมานะ อิสสา มัจฉริยะ โทสะ และอกุศลธรรมอื่นๆ มากน้อยแค่ไหน เมื่ออบรมเจริญเมตตาขึ้นอกุศลธรรมเหล่านั้นก็จะละคลายลดน้อยไปด้วย ผู้ที่ใคร่จะขัดเกลามานะ และเจริญเมตตาเพิ่มขึ้น ควรรู้ลักษณะของมานะ

ซึ่งข้อความในอัฏฐสาลินี นิกเขปกัณฑ์ อธิบายนิทเทสมานสังโญชนฺ์ (๑๑๒๑) มีว่าที่ชื่อ "ความถือตัว" เนื่องด้วยกระทำมานะ คำว่า "กิริยาถือตัวความถือตัว" แสดงขยายถึงอาการและภาวะที่ชื่อว่า "การยกตน" เกี่ยวกับการเชิดชูตน การยกตนเกิดขึ้นแก่บุคคลใด ย่อมยังบุคคลนั้นให้เทิดขึ้น คือสถาปนาตนยกขึ้นไว้ เหตุนั้นจึงชื่อว่า "ความเทิดตน" ที่ชื่อว่า "การเชิดชูตนดุจธง" โดยความหมายว่า ทำตัวให้เด่นขึ้น (ทำให้เด่นหรือสำคัญขึ้น) ที่ชื่อว่า "การยกจิตขึ้น" ด้วยอรรถว่า ประคองจิตไว้โดยความหมายว่ายกขึ้นไว้บรรดาธงหลายคัน ธงที่ยกขึ้นสูงกว่าเขาชื่อว่า "เกตุ" หมายความว่า ธงเด่น มานะเกิดขึ้นบ่อยๆ ก็เปรียบได้กับธงเด่น โดยเทียบกับมานะต่อๆ มา เหตุฉะนั้นจึงชื่อว่า "เกตุ" แปลว่า ดุจธงเด่น ธรรมชาติที่ชื่อว่า "เกตุกมฺย" ด้วยอรรถว่า ปรารถนาเป็นดุจธง ภาวะแห่งธรรมชาติที่ต้องการดุจธง ชื่อว่า เกตุกมฺยตา แปลว่า ความต้องการเป็นดุจธงและความต้องการเป็นดุจธงนั้นเป็นของจิตไม่ใช่ของตน ด้วยเหตุนั้นจึงตรัสว่า "ความที่จิตต้องการเป็นดุจธง" จริงอยู่จิตที่สัมปยุตต์ด้วยมานะย่อมปรารถนาเป็นดุจธงและภาวะแห่งจิตนั้น ชื่อว่าความต้องการเป็นดุจธงได้แก่ "มานะ" ที่นับว่าเป็น ดุจธง ที่กล่าวถึงลักษณะของมานะก็เพื่อเปรียบเทียบให้เห็นลักษณะของอกุศลธรรมที่ไม่ใช่ลักษณะอาการที่อ่อนโยนสนิทสนมเป็นไมตรีกับผู้อื่น ผู้ที่อบรมเจริญเมตตานั้น เมื่อสติสัมปชัญญะเกิด จึงจะรู้ได้ว่า ขณะนั้นเป็นกุศลหรืออกุศล ขณะใดมีมานะขณะนั้นไม่ใช่เมตตา

..จากหนังสือ "เมตตา" เปิดอ่าน --> คลิกที่นี่

ขออนุโมทนาค่ะ

อนุโมทนาคะ

ขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาครับ