จากคำถามเรื่อง ชวนจิตทางปัญจทวาร ก็ได้ข้อคิดเห็นพอสรุปได้ว่า สติปัฎฐาน นั้นเกิดทางปัญจทวารได้ใช่หรือไม่?
สติปัฏฐานสามารถเกิดได้ทั้ง ๖ ทวาร ผู้ที่ศึกษาพระธรรม อบรมเจริญปัญญาย่อมเป็นปัจจัยให้สติปัฏฐานเกิดระลึกรู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏได้ ไม่จำกัดอารมณ์ สถานที่ ทวาร แม้ธรรมฝ่ายอกุศล คือ โลภะ โทสะ โมหะ เมื่อมีปัจจัยย่อมเกิดได้ทุกทวาร ฉะนั้นธรรมฝ่ายกุศลเมื่อมีปัจจัยย่อมเกิดได้ทุกทวารเช่นกัน
สติปัฏฐานเกิดได้ทั้ง ๖ ทวาร และมีปรมัตถ์เป็นอารมณ์เท่านั้นค่ะ ปรมัตถ์ไม่ใช่ชื่อแต่เป็นของจริงที่ปรากฏ ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
สติปัฎฐาน เกิดทางปัญจทวารได้ใช่หรือไม่?
เกิดได้ครับ แต่การอบรมปัญญา ไม่จำเป็นเลยที่จะมาเข้าใจว่า นี่ทางปัญจทวารและมโนทวารครับ เพราะขณะที่สติปัฏฐานเกิด ขณะนั้น ไม่ได้สนใจหรือคิดเลยว่าทางปัญจทวารหรือมโนทวาร แต่ระลึกลักษณะของสภาพธัมมะที่มีในขณะนั้นเท่านั้นว่าเป็นธรรม แม้ในขณะนี้ เราก็ไม่สามารถแยกออกได้ ทางปัญจทวารหรือมโนทวาร เพราะสภาพธัมมะเกิดและดับเร็วมาก แม้การอบรมสติปัฏฐาน ก็เช่นกัน เป็นขณะที่มีปรมัตเป็นอารมณ์ โดยไม่ใช่ขั้นคิดนึกครับ
จะทวารใดก็ตาม สติระลึกขณะนั้นไม่ได้คิดเรื่องทวาร แต่รู้ลักษณะของสภาพธัมมะเท่านั้นว่าเป็นธรรมไม่ใช่เรา
ขออุทิศกุศลให้สรรพสัตว์
ขออนุโมทนา
ขออนุโมทนาครับ
ยินดีในกุศลจิตค่ะ