สุตมยปัญญา คือปัญญาสำเร็จจากการฟังพระธรรม เพราะได้ฟังพระธรรมจึงเข้าใจความเป็นจริงของนามธรรมและรูปธรรม ในบางแห่งกล่าวถึงสุตมยปัญญาว่า เป็นปัญญาของสาวกทั้งหลายเพราะสาวกฟังพระธรรมจึงเข้าใจเหตุผลและรู้แจ้งอริยสัจจ์

จินตามยปัญญา คือปัญญาสำเร็จจากการคิดพิจารณา เมื่อได้ฟังแล้วจึงใคร่ครวญพิจารณาทำให้เข้าใจในสิ่งที่ฟังมา นี้เป็นจินตามยปัญญา ในบางแห่งกล่าวถึงจินตามยปัญญาว่าเป็นปัญญาของพระโพธิสัตว์ที่คิดได้เองซึ่งความจริงทั้งหลาย โดยไม่ต้องฟังจากผู้อื่น

ภาวนามยปัญญา คือ ปัญญาสำเร็จจากการภาวนา เมื่อบุคคลเจริญซึ่งภาวนาอยู่ย่อมได้ซึ่งปัญญาคือ ความรู้ความเข้าใจตามความเป็นจริงของนามธรรมและรูปธรรมปัญญานี้เป็นภาวนามยปัญญา ในบางแห่งอธิบายภาวนามยปัญญาว่าเป็นปัญญาของผู้เข้าสมาบัติ

โดยนัยข้างต้น การจะกล่าวว่า ปุถุชน คงจะเจริญได้เฉพาะสุตมยปัญญาใช่หรือไม่ การที่มีคำกล่าวว่าเจริญปัญญาโดยนัยทั้ง ๓ นั้นถูกต้องหรือไม่

กัลยาณปุถุชนทั้งหลายย่อมเจริญปัญญาได้ทั้ง ๓ ระดับ แต่โดยนัยคัมภีร์วิภังค์ ปุถุชนและพระอริยสาวก เจริญสุตมยปัญญาและภาวนาได้ ถ้าผู้นั้นได้สมาบัติ

ต้องขอชมเชย คุณWS202398 นะครับ ที่มีการทำการบ้านมาก่อนโดยศึกษาจากกระทู้ต่างๆ ของกระดานสนทนา และนำข้อความซึ่งผมเข้าใจว่าถูกต้องมาลงให้อ่านก่อนจะถาม ซึ่งต่อไปถ้าคุณ จะบอกด้วยว่า นำข้อความมาจากหัวข้อไหน กระทู้ที่เท่าไร เรื่องอะไร ก็จะดีมากครับเพื่อประโยชน์ขอผู้อื่นที่มีความสนใจ จะได้กลับไปอ่านที่กระทู้นั้นๆ อีกที

สาธุ สาธุ อนุโมทนา เช่นกัน

ขออนุโมทนาค่ะ ช่วยให้ความเข้าใจแนบแน่นมากขึ้นดีค่ะ

ขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาค่ะ