ผมได้ฟังเทปธรรมะ ของ ท่านอาจารย์สุจินต์ จะเน้นตลอดเวลาว่า สภาวธรรมทุกอย่างมีจริง ถ้ามีจริง แล้วจะไม่มีตัวตนได้อย่างไรครับ หรือว่า เกิดขึ้นจริง แล้วดับไป ถือว่าไม่มีตัวตน ใช่มั๊ยครับ

ขอเพิ่มเติมครับ ได้ถามลูกชายในปัญหานี้ เขาตอบว่า สภาพธรรมะ ทั้งหลายเกิดขึ้นจริง ตั้งอยู่จริง และดับไปจริง จึงไม่ไปเรียกว่ามีตัวตน ดังนั้น ธรรมะ จึงเป็นสิ่งที่มีจริง และไม่มีตัวตน ไม่ทราบว่าถูกต้องหรือไม่ครับ ขอบพระคุณมากครับ

ถูกต้องครับ สภาพธรรมเกิดเพราะปัจจัย เมื่อเกิดขึ้นตั้งอยู่ชั่วขณะแล้วดับไป ตัวตนอยู่ที่ไหน ตัวตนไม่มีเพราะสภาพธรรมทั้งหลายเกิดเพราะปัจจัย ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา บังคับบัญชาไม่ได้ ให้เป็นไปตามอำนาจไม่ได้ เพราะค้านกับอัตตา