ใน อังคุตตรนิกาย อัฏฐกนิบาต สัปปุริสสูตร ที่ ๑ มีข้อความว่า

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย สัปปุริสทาน ๘ ประการนี้ ๘ ประการเป็นไฉน คือ ให้ของสะอาด ๑ ให้ของประณีต ๑ ให้ตามกาล ๑ ให้ของสมควร ๑ เลือกให้ ๑ ให้เนืองนิตย์ ๑ เมื่อให้จิตผ่องใส ๑ ให้แล้วดีใจ ๑

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย สัปปุริสทาน ๘ ประการนี้แล สัปปุรุษย่อมให้ทาน คือ ข้าว และน้ำที่สะอาด ประณีต ตามกาล สมควร เนืองนิจในผู้ประพฤติพรหมจรรย์ ผู้เป็นเขตดี บริจาคของมาก แล้วก็ไม่รู้สึกเสียดาย ท่านผู้มีปัญญาเห็นแจ้งย่อมสรรเสริญทานที่สัปปุรุษให้แล้วอย่างนี้ เมธาวีบัณฑิต ผู้มีศรัทธา มีใจอันสละแล้ว บริจาคทานอย่างนี้แล้ว ย่อมเข้าถึงโลกอันไม่มีความเบียดเบียน เป็นสุข

มโนรถปูรนี อรรถกถา มีข้อความว่า

ที่ว่า ให้ของสะอาด คือ ของที่สะอาดงดงาม

เวลาให้ เคยดูวัตถุทานหรือไทยธรรมที่ท่านจะให้บ้างหรือเปล่าว่า ประณีตมากน้อยแค่ไหน หรือว่ายังสกปรก ไม่สะอาด เปื้อนด้วยฝุ่น ไม่น่าดู ไม่น่ารับ หรือว่าเป็นของที่สะอาดงดงาม ดีพอที่จะทำให้ผู้ที่รับรู้สึกปลาบปลื้มดีใจ โสมนัส

เพราะฉะนั้น การให้ทาน ควรจะให้สิ่งที่สะอาดงดงาม แสดงว่าจิตใจของท่านมีความเต็มใจจริงๆ รู้ว่าถ้าให้สิ่งนั้นแล้ว ผู้รับจะปลาบปลื้ม

ประการต่อไปที่ว่า

ให้ของประณีต

ข้อความในอรรถกถามีว่า

ที่ว่า ให้ของประณีต คือ ถึงพร้อมแล้วด้วยดี

นอกจากจะสะอาดแล้ว ของนั้นก็ยังเป็นของที่ประณีตด้วย

ข้อว่า ให้ตามกาล คือ ให้ทานตามกาลที่ควรและเหมาะสม

ข้อว่า ให้ของสมควร คือ กัปปิยะ สิ่งใดสมควร ก็ให้สิ่งนั้น

ข้อว่า เลือกให้ ใคร่ครวญแล้วจึงให้ คือ สอบสวนปฏิคาหกหรือทานว่า ทานให้แก่ผู้นี้แล้วมีผลมาก ให้แก่ผู้นี้ไม่มีผลมาก ต้องเป็นผู้ฉลาดในการที่จะให้ทาน

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 193