ความรู้ยิ่งโดยการพิจารณาไตร่ตรองหรือตัดสิน (ตีรณปริญญา) เป็นปัญญาที่ไตร่ตรองพิจารณานามและรูปอย่างถี่ถ้วนสมบูรณ์ โดยไม่เลือกเฉพาะเจาะจงในนามหนึ่งหรือรูปหนึ่ง ปัญญารู้ชัดลักษณะของสิ่งที่มีจริงผ่านทางทวารทั้ง 6 และเพราะฉะนั้นปัญญาจึงสามารถที่จะเห็นธรรมว่าเป็นเพียงธรรม เมื่อปัญญารู้ชัดว่าทั้งนามและรูปเสมอกันว่าเป็นเพียงธรรม ปัญญาก็จะสมบูรณ์ยิ่งขึ้น ดังนั้นปัญญาก็จะสามารถประจักษ์วิปัสสนาญาณที่ 4 ความรู้ชัดในการเกิดขึ้นและดับไปของนามและรูป ความรู้ยิ่งโดยการไตร่ตรองก็จะเริ่มขึ้นในวิปัสสนาญาณขั้นนี้
ข้อความนี้แปลจาก...The Three Kinds of Full Understanding - Full understanding as investigation
อ่านตอนอื่นๆ ...กดลิ้งค์
1. ญาตปริญญา (ความรู้ยิ่งโดยการรู้) .....กดลิ้งค์
2. ตีรณปริญญา (ความรู้ยิ่งโดยการไตร่ตรอง) .....กดลิ้งค์
3. ปหานปริญญา (ความรู้ยิ่งโดยการละ) .....กดลิ้งค์
4. เหตุที่ถูกนำมาซึ่งผลที่ถูก.....กดลิ้งค์
5. สุกขะวิปัสสกะ และ เจโตวิมุตติ.....กดลิ้งค์
กราบอนุโมทนายิ่งค่ะ