อกาลิโก

อ (ไม่มี) + กาล (เวลา) + อิก (ประกอบด้วย)

ไม่ประกอบด้วยกาล ไม่ต้องอาศัยเวลา หมายถึง การให้ผลของโลกุตรกุศลซึ่งให้ผลทันทีในชวนวิถีเดียวกัน เพราะโดยปกติของอกุศลกรรม หรือกุศลกรรมที่เป็นโลกียะ การให้ผลของกรรมต้องอาศัยเวลาซึ่งเรียกว่า กาลสมบัติ หรือกาลวิบัติ อาจจะให้ผลในชาติปัจจุบันหรือชาติหน้า หรือชาติต่อๆ ไปก็ได้ แต่ก็ต้องมีวิถีจิตอื่นคั่นสำหรับโลกุตรกุศลกรรม คือเจตนาเจตสิกที่เกิดกับมรรคจิต ให้ผลไม่มีระหว่างคั่นในชวนวิถีเดียวกัน ด้วยอำนาจของอนันตรกัมมปัจจัย ซึ่งก็คือนานักขณิกกัมมปัจจัยที่เป็นโลกุตระ จึงได้ชื่อว่า อกาลิโกหรือ อกาลิธรรม คือธรรมที่ให้ผลโดยที่ไม่ประกอบด้วยกาล เป็นการให้ผลทันทีที่กรรมนั้นดับไป (เมื่อมรรคจิตดับไปแล้วให้วิบากเป็นผลจิต ๒ – ๓ ขณะทันทีตามวิถี ดังนี้คือ ภวังค์ ภวังค์คจลนะ ภวังค์คุปัจเฉทะ มโนทวารวัชชนะ บริกรรม อุปจาระ อนุโลม โคตรภู มรรค ผล ภวังค์)