บัญญัติไม่ใช่ของจริง

ก. ที่ว่าองุ่นหรือภาพองุ่น เวลาเราไปแตะต้อง มันอ่อนแข็งอย่างนี้เป็นปรมัตถ์รสขององุ่นเป็น ปรมัตถ์หลายๆ อย่างรวมกันก็เป็นองุ่นจริงๆ ที่เรียกว่าบัญญัติเพราะฉะนั้นบัญญัติก็เป็นของจริง

สุ. รูป รส เกิดแล้วก็ดับไป เพราะว่ามีอายุเพียง ๑๗ ขณะจิต รูปสีที่เห็นว่าเป็นองุ่นก็เกิดขึ้นแล้วก็ดับไปอย่างรวดเร็ว รูปมีอายุเพียงแค่ ๑๗ ขณะจิต ฉะนั้น จะมีองุ่นไหม

ก. มีในความจำ

สุ. ฉะนั้น ก็เป็นบัญญัติว่าสิ่งนั้นเป็นองุ่น แต่ความจริงสิ่งนั้น คือ รสที่เกิดแล้วดับ สิ่งนั้นคือแข็งที่เกิดแล้วดับ

ก. บัญญัติก็มาจากปรมัตถ์หลายๆ อย่างมารวมกันเป็นกลุ่มก้อน

สุ. เมื่อไม่ประจักษ์การเกิดดับของสภาพธรรมแต่ละอย่างที่รวมกัน ก็ยึดถืออาการที่ปรากฏรวมกันนั้นว่าเป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด

ดาวน์โหลดหนังสือ --> ปรมัตถธรรมสังเขป