อนุโลมจิต

อนุ (ตาม) + โลม (ขน) + จิตฺต (จิต)

จิตที่คล้อยตาม หมายถึง มหากุศลจิตญาณสัมปยุตต์ที่ทำกิจชวนะในขณะที่ ๓ ซึ่งเกิดขึ้นในอัปปนาวิถี อนุโลม คือ คล้อยตามฌานจิตเบื้องบนในฌานวิถี หรือคล้อยตามมัคคจิตเบื้องบนในมัคควิถี เป็นไปตามวิถีจิตดังนี้คือ ...

ภ น ท มโน บริกรรม อุปจาร อนุโลม โคตรภู ฌาน ภภ น ท มโน บริ อุป อนุ โค (โว) มัคค ผล ผล ภ

ถ้าเป็นพระอรหันต์ที่เข้าฌานกิริยาสมาบัติ อนุโลมจิตก็จะเป็นมากิริยาจิตญาณสัมปยุตต์ และถ้าเป็นพระอริยบุคคลผู้บรรลุมรรคผลพร้อมองค์ฌาน ในขณะที่เข้าผลสมาบัติ อนุโลมจิตจะเป็นมหากุศลจิตญาณสัมปยุตต์ หรือมหากิริยาจิตญาณสัมปยุตต์ ซึ่งทำกิจชวนะในขณะที่ ๑, ๒, ๓, ๔ อนุโลมต่อผลจิตซึ่งเป็นผลจากการดับกิเลสเป็นสมุจเฉทแล้วเป็นไปตามผลสมาบัติวิถีดังนี้คือ ... ภ น ท มโน อนุโลม อนุ อนุ อนุโลม ผล ผล ภ