นึกถึงพระธรรมเนืองๆ

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

ข้อความบางตอนจาก แนวทางเจริญวิปัสสนา ครั้งที่ ๗๑๗ บรรยายโดย ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

นึกถึงพระธรรมเนืองๆ

ถาม ดิฉันเห็นคนเตะสุนัขที่นอนขวางทาง ซึ่งเขาจะเดินหลีกไปก็ได้ สุนัขก็ร้อง เห็นทีแรกก็โกรธทีเดียว พอระลึกถึงคำพูดของอาจารย์ ขณะนั้นจิตของดิฉันก็เปลี่ยนไปทันที คือระลึกถึงเขาทำไม่ถูก อย่างนี้น่าสงสาร ต่อจากนั้นจิตของดิฉันก็สงบคือ ไม่โกรธต่อ ถ้าหากว่าเป็นเมื่อก่อน นอกจากโกรธแล้ว ยึดถืออย่างนั้น ยังแถมหอบไปแจกคนอื่น ถ้าพบใครก็จะเล่าให้เขาฟังอีกด้วยค่ะ

ท่าน อ. นี่ก็เป็นชีวิตประจำวันนะคะ ซึ่งเป็นนามธรรมและรูปธรรม การที่จะรู้แจ้งอริยสัจธรรม ไม่ใช่ไปรู้อื่น รู้ชีวิตประจำวันตามความเป็นจริง ตามสิ่งแวดล้อม ตามเหตุการณ์แต่ละขณะที่เป็นจริงในขณะนั้น

ท่านผู้ฟังที่เจริญสติปัฏฐาน ระลึกถึงพระธรรมได้ในขณะนั้นจึงสงบ ถ้าขณะนั้นไม่ระลึกถึงอุเบกขาหรือเมตตาเลย ความสงบก็ไม่เกิดขึ้น เพราะฉะนั้น ในชีวิตจริงๆ ประจำวันนี้ ที่สามารถจะสงบได้ในเหตุการณ์ต่างๆ ในสิ่งแวดล้อมต่างๆ นั้น พอไหมคะ หรือว่ายังต้องการที่จะสงบให้ยิ่งกว่านี้ให้มากๆ โดยการที่ไปทำสมาธิ โดยเข้าใจว่าขณะนั้นเป็นความสงบ แต่ว่าละเลยความสงบที่จะเกิดขึ้นในแต่ละเหตุการณ์ ในชีวิตประจำวัน ซึ่งสำคัญกว่าเพราะเป็นชีวิตจริง เป็นนามธรรมและรูปธรรม ซึ่งถ้าไม่มีการระลึกถึงพระธรรมก็ย่อมเป็นอกุศล แต่เมื่อมีการระลึกได้ถึงพระธรรมที่ได้ยินได้ฟัง ก็เป็นปัจจัยให้เกิดความสงบขึ้นเป็นกุศลในขณะนั้น

แล้วชีวิตของแต่ละท่าน ตามความเป็นจริงนี่แหละ ไม่มีใครสามารถจะเลือกตามความพอใจได้เลย ทุกท่านอยากจะมีชีวิตที่ราบรื่น อยากจะอยู่แวดล้อมใกล้ชิดกับบุคคลที่มีกุศลจิตมากๆ ไม่อยากที่จะแวดล้อมใกล้ชิดกับผู้ที่เต็มไปด้วยอกุศลเลย แต่ว่าแต่ละท่าน ก็ย่อมทราบชีวิตของท่านตามความจริงดีว่าเป็นอย่างไร แล้วก็หลีกเลี่ยงไม่ได้ ย่อมมีปัจจัยที่จะเกิดขึ้นเป็นไปตามกรรม แต่ถึงแม้ว่าท่านจะอยู่ในเหตุการณ์ สิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ตามพระธรรมย่อมจะสามารถอนุเคราะห์ เกื้อกูล ให้กุศลจิตเกิดได้ ถ้าท่านจะนึกถึงพระธรรมเนืองๆ

พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ

ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ

สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ

ในคำถึงสรณทั้งสามนั้น ท่านประกาศพระพุทธเจ้าอันดับแรก เพราะเป็นผู้เลิศแห่งสัตว์ทั้งปวง

ประกาศพระธรรมอันดับต่อมา เพราะเป็นแดนเกิดของพระพุทธเจ้านั้นและเพราะเป็นธรรมที่พระพุทธเจ้านั้นทรงนำออกสั่งสอนแล้ว

ประกาศพระสงฆ์อันดับสุดท้าย เพราะเป็นผู้ทรงไว้ซึ่งพระธรรมนั้นและเพราะซ่องเสพพระธรรมนั้น

อีกนัยหนึ่ง

ท่านประกาศพระพุทธเจ้าอันดับแรก เพราะทรงประกอบสัตว์ทั้งปวงไว้ในหิตประโยชน์

ประกาศพระธรรมอันดับต่อมาเพราะเป็นแดนเกิดแห่งพระพุทธเจ้านั้นและเพราะเป็นธรรมเป็นหิตประโยชน์แก่สัตว์ทั้งปวง

ประกาศพระสงฆ์อันดับสุดท้าย เพราะพระสงฆ์เป็นผู้ปฏิบัติเพื่อบรรลุหิตประโยชน์และมีหิตประโยชน์อันบรรลุแล้ว กำหนดโดยความเป็นสรณะ.

(ข้อความบางตอนจาก)

อธิบายเหตุในการกำหนดตามลำดับ แสดงสรณะที่ควรถึง

ขอเชิญคลิกอ่านได้ที่...

เหตุการกำหนดตามลำดับถึงสรณะทั้งสาม [ขุททกปาฐะ]

ขออุทิศส่วนกุศลแด่สรรพสัตว์