ไม่มีเพื่อนธรรม
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
ข้อความบางตอนจาก แนวทางเจริญวิปัสสนา ครั้งที่ ๑๐๕๓
บรรยายโดย ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์
... ไม่มีเพื่อนธรรม ...
มีท่านหนึ่งท่านก็บอกว่า ท่านไม่มีเพื่อนธรรม เพราะท่านอยู่ไกล ยากที่จะหาผู้ที่สนใจธรรมเช่นเดียวกับท่านได้ แต่ตามความจริงนะคะ ถ้าจะพิจารณาแล้วว่า อะไรควรที่จะเป็นเพื่อนที่แท้จริงเพราะทุกท่านนี้ มีเพื่อนและผูกพันในเพื่อน ด้วยความปรารถนาเพื่อน ด้วยความต้องการเพื่อน ลืมพิจารณาว่า เพื่อนที่ท่านต้องการ ท่านต้องการ เพื่อความผูกพัน หรือว่า เพื่อกุศลจิต
เพราะว่า ตามความเป็นจริงแล้ว กุศลจิตเกิดขณะใดเป็นเพื่อนแท้ ขณะนั้นเป็นกัลยาณมิตร เพราะไม่เป็นโทษไม่เป็นภัยเลย เพราะฉะนั้น แทนที่จะคิดถึงเพื่อน ที่เป็นคนสักคนหนึ่ง ๒ คน ๓ คน ก็คิดถึงขณะจิตที่เป็นกุศล เมตตาเกิดขึ้นกับบุคคลใดในขณะใด ในขณะนั้นเป็นเพื่อนแท้กับบุคคลนั้น และกุศลจิตนั้นเองยังเป็นเพื่อนที่แท้จริง เพราะไม่ทำให้เกิดโทษภัยใดๆ ทั้งสิ้น แต่ถ้าเพียงคิดถึงเพื่อนที่เป็นคน ก็ยังอาจจะมีอกุศลจิตผูกพันในเพื่อน ในบุคคลนั้น ซึ่งในขณะนั้นก็ไม่ใช่กุศลจิต เพราะฉะนั้น ก็ไม่ใช่เพื่อนที่แท้จริง
เพราะฉะนั้น การศึกษาธรรม แล้วเข้าใจธรรมโดยละเอียดขึ้นถึงลักษณะสภาพของปรมัตถธรรม ที่ไม่ใช่สัตว์บุคคล เป็นแต่เพียงจิต เจตสิก ซึ่งเกิดพร้อมกัน ดับพร้อมกัน จะทำให้สามารถเข้าใจสภาพธรรมได้ถูกต้องว่า ในขณะใดเป็นกุศล และในขณะใดเป็นอกุศล เพื่อที่จะได้ละอกุศลให้น้อยลง
พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงธรรมไว้ ดังนี้ ...
ดูก่อนภิกษุ บุคคลผู้เป็นบัณฑิตมีปัญญามากในธรรมวินัยนี้ย่อมไม่คิดเพื่อเบียดเบียนตนย่อมไม่คิดเพื่อเบียดเบียนผู้อื่น
ย่อมไม่คิดเพื่อเบียดเบียนตนและผู้อื่น
เมื่อคิด ย่อมคิดเพื่อเกื้อกูลแก่ตนเกื้อกูลแก่ผู้อื่น
เกื้อกูลแก่ตนและผู้อื่นและเกื้อกูลแก่โลกทั้งหมดทีเดียว
ดูก่อนภิกษุ บุคคลเป็นบัณฑิตมีปัญญามาก อย่างนี้แล.
(ข้อความบางตอนจาก)
พระพุทธองค์ทรงตอบปัญหาของพระภิกษุ อุมมังคสูตร
[เล่มที่ 35] อังคุตตรนิกาย จตุกนิบาต [เล่มที่ 35] เล่ม ๒ - หน้าที่ ๔๕๕
ขออุทิศส่วนกุศลแด่สรรพสัตว์
ตามความเป็นจริงแล้ว กุศลจิตเกิดขณะใดเป็นเพื่อนแท้ ขณะนั้นเป็นกัลยาณมิตร เพราะไม่เป็นโทษไม่เป็นภัยเลย
ขอขอบคุณที่ให้แง่คิดที่ดี และ ขออนุโมทนาค่ะ
ถ้าได้เจอคนที่มีคุณธรรม มีศีล มีปัญญา ก็ให้คบกับคนนั้น ถึงแม้ว่าเขาจะไม่มีเงิน ไม่ มีชื่อเสียง ขอเพียงให้เป็นคนดี แต่ถ้าเจอคนที่ไม่มีศีล ไม่มีปัญญา อยู่คนเดียวดีกว่าค่ะ
เป็นมิตรแท้กับเขาก่อนไม่ต้องการความเป็นมิตรจากใคร เพราะขณะใดที่หวังดีแม้ด้วยใจก็เป็นมิตรแท้กับตนเองและบุคคลอื่นด้วยครับ
ขอถวายความนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย ที่พึ่งอันเกษมสูงสุดของข้าพเจ้า
เมื่อยังเด็กกว่านี้ เคยคาดหวังการมีเพื่อนมาก เมื่อผ่านชีวิตมาพอสมควรจึงได้รู้ว่าตนเองนั้นแหละ ที่เป็นทั้งมิตรและศัตรูของตน เป็น ด้วยความคิด แต่วันนี้ได้รับความรู้ที่ละเอียดชัดเจนยิ่งขึ้นไปอีกว่า กุศลจิต คือ มิตรแท้
กราบขอบพระคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์
ด้วยความเคารพอย่างสูงค่ะ
ขออนุโมทนาคุณสารธรรม
ขออนุโมทนาในกุศลจิตและกุศลวิริยะของทุกท่านค่ะ