อามิสบูชา -- ปฏิบัติบูชา

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

ข้อความบางตอนจากแนวทางเจริญวิปัสสนา ครั้งที่ ๘๐๘ บรรยายโดย ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

อามิสบูชา ปฏิบัติบูชา

ผู้ถาม ฉันอยากจะศึกษาจากอาจารย์ว่า การบูชานี้ บูชาด้วยน้ำใจ ไม่ต้องมีเครื่องบูชานี้เป็นไงคะ จะต้องมีรูปพระพุทธเจ้าและดอกไม้ธูปเทียน จะต้องม พร้อมหรือไม่ต้องมีก็ได้ ฉันอยากจะรู้

อ. หมายความว่า จำเป็นไหมที่จะต้องบูชาด้วยเครื่องดอกไม้ธูปเทียน หรือว่าไม่จำเป็นเพียงระลึก ถึงพระคุณเท่านั้นก็ได้

ถ. ถ้าหากว่าไม่มี ก็ไม่เป็นไร ได้

อ. แน่นอนค่ะ ถ้ามีแล้ว ไม่ระลึกถึงพระคุณ

ถ. ก็นึกด้วย และมีด้วย

อ. เพราะว่าบางท่านไม่เข้าใจพระคุณของพระผู้มีพระภาค แต่ว่ามีศรัทธาเลื่อมใสในการตรัสรู้ โดยที่ว่ายังไม่ได้ศึกษาจริงๆ ยังไม่เข้าใจในพระปัญญาคุณ ในพระบริสุทธิคุณ และพระมหากรุณาคุณเพราะฉะนั้น ก็บูชาพระผู้มีพระภาคด้วยอามิสคือ ดอกไม้และธูปเทียน ด้วยจิตศรัทธาแต่สำหรับผู้ที่มีความเข้าใจในพระคุณ ในพระธรรม ในคำสอน แล้วระลึกถึงพระผู้มีพระภาคด้วยความเคารพ จะมีการกราบไหว้นมัสการตามธรรมเนียมประเพณีที่เคยกระทำมาก็เป็นกุศลแล้วในขณะนั้น ดีกว่าผู้ที่เพียงบูชาด้วยศรัทธา แต่ว่าไม่สามารถที่จะรู้ได้ว่า ในขณะนั้นจิตเป็นกุศลหรือเปล่า หรือว่ามีความเข้าใจในพระคุณของพระองค์หรือเปล่า

ถ. ก็คล้ายๆ ว่าจะปรึกษาอาจารย์ว่า ก็จิตจะเป็นกุศล ด้วยการบูชาด้วยดอกไม้ธูปเทียน แล้วมีรูปพระพุทธเจ้าด้วยอย่างนี้จะดียิ่งขึ้นไปกว่า นี่ฉันก็ถามไม่ค่อยเป็นนะ

อ. ที่ดียิ่งจริงๆ คือ จิตในขณะนั้นเป็นกุศล ที่ผ่องใส ในขณะที่ระลึกถึงพระคุณ ไม่ใช่มีการมุ่งหวังว่าการกระทำอย่างใดจะดีกว่า ถ้าคิดว่าการกระทำอย่างไรจะดีกว่า อาจจะเป็นเพราะคิดถึงผลที่จะได้รับว่า ถ้ากระทำอย่างนั้นแล้ว จะได้ผลมากกว่า ถ้าไม่กระทำจะได้ผลน้อยกว่า ถ้าคิดอย่างนั้น ไม่ใช่จิตที่ผ่องใสเพราะเป็นจิตที่คิดถึงผลที่จะเกิดจากการเคารพบูชาพระองค์ แต่ที่เป็นอานิสงส์จริงๆ คือระลึกถึงพระคุณ แล้วก็กราบไหว้นมัสการด้วยจิตที่ผ่องใส ไม่มีการเปรียบเทียบว่า จะได้ผลมากหรือจะได้ผลน้อย ถ้าไม่บูชาด้วยอามิส คือดอกไม้ธูปเทียน

มีชาวต่างประเทศที่เคยบวชเป็นพระภิกษุเป็นเวลานานพอสมควร แล้วปกติท่านก็กระทำวัตรของพระภิกษุ ถึงแม้ว่าจะได้ลาสิกขาเป็นฆราวาสแล้วก็ยังจุดธูป เทียน บูชากราบไหว้ทุกคืน แล้วอยู่มาวันหนึ่งท่านผู้นั้นก็เกิดนึกขึ้นมา เฉลียวใจว่ามีประโยชน์อะไร ในการที่จะบูชาด้วยธูปเทียนดอกไม้ ไม่ทราบว่าท่านผู้ฟังเคยคิดอย่างนี้หรือเปล่าคะในขณะที่จุดธูปเทียน หรือว่าบูชาพระผู้มีพระภาคด้วยดอกไม้แล้วคิดว่า จะมีประโยชน์อะไรในการที่จะบูชาด้วยอามิสอย่างนี้

ถ. พระไตรปิฎกก็สุดยอดอยู่แล้ว ว่าจะมาถามอาจารย์ให้แนะให้ อยากรู้ว่าฉันทำผิดไปหรือเปล่าอายุเยอะแล้ว

อ. พระไตรปิฎก ก็ทรงแสดงเรื่องสภาพธรรมตามความเป็นจริง เพื่อที่จะให้ผู้ที่ศึกษาได้เข้าใจยิ่งขึ้นปฏิบัติถูกยิ่งขึ้น เพราะฉะนั้น ก็จะต้องมีศรัทธาในการฟังเพื่อที่จะได้ประพฤติปฏิบัติตามพระไตรปิฎกให้มากขึ้น

ถ. ฉันอยากทราบเท่านั้น ขอบพระคุณ คนอื่นจะได้ถามบ้าง ฉันพูดไม่เป็นหรอกอายุตั้ง ๗๒ แล้ว อยากจะรู้ความจริง อยากจะทำให้ดี ว่าอย่างนั้น ฉันนับถือมานานแล้ว

อ. ถ้าทำดี ก็ต้องศึกษาให้มากขึ้น แล้วเข้าใจเหตุผลให้มากขึ้น พร้อมกันนั้นก็ต้องทราบว่า การปฏิบัติบูชา เลิศกว่า อามิสบูชา

ถ. ก็ดอกไม้ธูปเทียนนี้ ก็อย่างนี้ อย่างอาจารย์ ทำอย่างนี้ ชอบทำอย่างนี้แหละ

อ. ก็ทำค่ะ มีศรัทธาที่จะทำอย่างนั้น จิตผ่องใสอย่างนั้น ก็ทำอย่างนั้น

ถ. จะไปนั่งนึกอยู่ในใจ ไม่มีอะไร ไม่มีธูป ไม่มีเทียน ไม่มีอะไร อย่างนี้ก็ได้เหมือนกัน

อ. ได้ค่ะ อย่ากังวล อย่าให้เกิดเป็นอกุศลจิต เพราะการปฏิบัติบูชา ปฏิบัติเมื่อไร ขณะไหน ก็ได้ทั้งนั้น

ถ. ความจริงเมื่อเป็นอย่างนี้แล้ว ก็ดูเหมือนว่าจะดีขึ้นอีกหน่อยใช่ไหมคะ หรือยังไง อาจารย์อย่าหัวเราะฉันนะ ฉันอยากรู้

อ. ไม่เปรียบเทียบได้ไหม จะดีขึ้นอีกหน่อย ก็คือปฏิบัติน่ะค่ะ ทานบ้าง ศีลบ้าง ยิ่งดีขึ้นอีกหน่อยหนึ่ง โดยปฏิบัติตามกำลังศรัทธาของแต่ละท่านแล้วแต่จิตของท่านผู้ใดจะผ่องใสด้วยการถวายดอกไม้ จิตของท่านผู้ใดจะผ่องใส ด้วยการถวายธูปเทียน เครื่องบูชา สักการะตามขั้น แต่จะดียิ่งขึ้น ก็คือว่ามีการฟังธรรม มีศรัทธามั่นคงขึ้น รักษาศีล ปฏิบัติธรรมมากขึ้น นั่นดีที่สุด

ถ. บางทีไม่ได้มาก ก็พุทธคุณ ธรรมคุณ สังฆคุณ เท่านี้แหละ สบายขึ้นมาก็เอาเท่านั้นแหละ จะมีประโยชน์หรือเปล่าไม่ทราบ

อ. ฟังธรรมแล้วเข้าใจกับการถวายดอกไม้ธูปเทียน อย่างไหนจะดีกว่ากัน

ถ. ก็ฉันไม่ทราบน่ะซี จึงได้มาปรึกษาท่านอาจารย์

อ. พระผู้มีพระภาคทรงแสดงว่า การปฏิบัติธรรมเลิศกว่าอามิสบูชา ปฏิบัติบูชา ศึกษาและปฏิบัติธรรมเลิศกว่า

ถ. อามิสบูชา

อ. ดอกไม้ธูปเทียน แต่ไม่ได้หมายความว่าท่านผู้ใดมีศรัทธาที่จะถวายดอกไม้ธูปเทียน ก็จะไม่ถวาย แล้วแต่กุศลจิตจะเกิดขึ้น เป็นไปอย่างไร แต่ให้ทราบว่าในการ (บูชาทั้ง) อามิสบูชา และ ปฏิบัติบูชา (นั้น) ปฏิบัติบูชาเลิศกว่า

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า

[๓๘๗] ๑๔๑. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย การบูชา ๒ อย่างนี้ ๒ อย่างเป็นไฉน คือ การบูชาด้วยอามิส ๑ การบูชาด้วยธรรม ๑

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย การบูชา ๒ อย่างนี้แล

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บรรดาการบูชา ๒ อย่างนี้ การบูชาด้วยธรรมเป็นเลิศ

จบสูตรที่ ๒

สูตรที่ ๒ ทานวรรคที่ ๓

เอกนิบาต-ทุกนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๒ - หน้าที่ ๔๗๖

คลิกเพื่ออ่าน -->

เทียน ธูป ดอกไม้ กี่ดอก บูชาอะไร

ขออุทิศส่วนกุศลแด่สรรพสัตว์