ความปรารถนาที่เป็นไปในธรรม...เป็นกุศลจิต หรือ อกุศลจิต ?

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

สนทนาธรรมกับท่านอาจารย์สุจินต์ บริหานวนเขตต์ ถอดเทปโดย คุณย่าสงวน สุจริตกุล

ท่านผู้ฟัง ความปรารถนาที่เป็นไปในธรรม เป็นกุศลจิต หรือ เป็นอกุศลจิต ขณะที่จิตปรารถนา ขณะนั้น เป็นอกุศลจิตใช่ไหม

ท่านอาจารย์ สภาพของจิต เป็นเรื่องละเอียดมาก และจิตแต่ละประเภท ก็เกิดดับสืบต่อกัน อย่างรวดเร็วมากเช่น ในขณะที่เห็น ขณะนี้ บางท่านก็เข้าใจว่า ในขณะเห็นนี้ ได้ยินด้วย พร้อมกัน เพราะฉะนั้น เวลาที่กุศลจิตเกิดก็เกิดสลับกับอกุศลจิตได้อย่างรวดเร็ว เช่นกัน.ต้องอาศัยสติเท่านั้นจึงจะทราบว่า ขณะใดเป็นกุศลจิต ขณะใดเป็นอกุศลจิต

ท่านผู้ฟัง แล้วถ้าผู้หนึ่งผู้ใด ปรารถนาจะเป็นพระโพธิสัตว์ หรือพระพุทธเจ้าจะเป็นอกุศลไหม

ท่านอาจารย์ ถ้าเป็นความปรารถนาจะช่วยสัตว์โลก ให้พ้นทุกข์จริงๆ อย่างนั้น เป็นกุศลจิต.แต่ถ้าปรารถนา เพราะต้องการความเคารพยกย่อง สักการะ ความเป็นใหญ่อย่างนั้น เป็นอกุศลจิต สภาพจิตของแต่ละคน ก็ต่างกันไปแล้วแต่ว่า ขณะนั้น เป็นกุศลจิต หรือเป็นอกุศลจิตต้องอาศัยสติ เกิดขึ้น ระลึกรู้ได้ ตามความเป็นจริงไม่ใช่ว่าจะกล่าวว่าเป็นกุศล หรืออกุศล เหมือนกันหมด

เพราะว่า ความปรารถนา ก็ต่างกันไปตามการสะสมของแต่ละบุคคล บางท่านก็ปรารถนาจริงๆ ที่จะอบรมเจริญปัญญาเพื่อสามารถบรรลุธรรม ถึงขั้นที่จะอนุเคราะห์บุคคลอื่นให้รู้แจ้งอริยสัจจธรรมด้วย

ด้วยการบรรลุธรรม ถึงขั้นคุณธรรม ที่เป็น "พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า" แต่ บางท่าน เห็นความยิ่งใหญ่ สักการะใหญ่ ลาภใหญ่ก็อาจมีความปรารถนาเช่นนั้น เพราะฉะนั้น เรื่องของจิตละเอียดมากและต้องเป็นสติ ที่ระลึกรู้ลักษณะของสภาพจิต เท่านั้นที่จะรู้ว่า ขณะใดเป็นกุศลจิต หรือเป็นอกุศลจิต อย่างไร

ขออนุโมทนาค่ะ