ความสำคัญตน

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

สนทนาธรรมกับท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

ถอดเทปโดย คุณย่าสงวน สุจริตกุล

ถ้ามี การระลึกรู้ "ลักษณะ" ของสภาพธรรมตามปกติ ตามความเป็นจริงในชีวิตประจำวันโดย ละเอียดยิ่งขึ้นก็จะยิ่งเห็น "ลักษณะจิต" ที่เกิดขึ้น โดย ละเอียดมากยิ่งขึ้น

แม้แต่ในเรื่องของ "ความสำคัญตน" ซึ่ง "สติ" อาจจะไม่เคยระลึกตรง "ลักษณะจิตที่สำคัญตน" นั้นเลยว่ามีบ่อยมากแค่ไหน ในชีวิตประจำวันที่ต้องมีการพบปะ เกี่ยวข้องกับบุคคลอื่นๆ อยู่เสมอๆ เป็นปกติ

ในขณะที่ คิดว่า นั่นใคร เรา เขาขณะนั้นๆ มีความสำคัญตน บ้างหรือเปล่าคะ

"เรา" เกิดขึ้นแล้ว อย่างรวดเร็วมาก เพราะฉะนั้น ถ้าสติเกิดจะรู้จริงๆ ว่า จิตใจของท่าน ในขณะนั้นนอกจากจะเต็มไปด้วย โลภะ โทสะ โมหะ แล้วยังมี "ความสำคัญตน" คือ ยังมี "มานะ" มีการเปรียบเทียบระหว่างเรา เขา

มีความเห็นผิดว่า เป็นเรา เป็นเขา เป็นใครๆ อยู่เรื่อยๆ

ความสำคัญตนหรือมานะเป็นสภาพธรรมที่ทุกคนที่ไม่ใช่พระอรหันต์ ยังมีอยู่แต่ก็ควรที่ สติ จะระลึกรู้ ลักษณะของมานะซึ่งเกิดขึ้นแล้ว ปรากฏในขณะนั้นๆ ระลึกตรงลักษณะของมานะ ว่า ไม่ใช่ตัวตนแต่เป็นสภาพธรรมชนิดหนึ่ง ที่มีจริง และปรากฏให้สติระลึกรู้ได้ ในชีวิตประจำวัน ด้วยเหตุนี้ จึงจะไม่ยึดถือ มานะ ว่าเป็นเรา ที่มีมานะ

ขออนุโมทนา