แนวทางการปฏิบัติการลดหรือชื่นชอบในกาม

กามมี ๒ อย่าง คือ กิเลสกาม ๑ วัตถุกาม ๑ กิเลสกาม เป็นอกุศล คือโลภะความยินดีติดข้องในวัตถุกามวัตถุกาม คือ สิ่งที่กิเลสเข้าไปติดได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะและธรรมารมณ์

ที่เป็นไปในภูมิ ๓ ผู้ที่จะตัดกามได้ทั้งหมด คือ พระอรหันต์บุคคลเท่านั้นพระอนาคามีท่านลดกามได้ระดับหนึ่ง แต่ยังไม่หมด พระสกทาคามี พระโสดาบัน ท่านลดกามได้ระดับหนึ่งเท่านั้น ผู้ที่เจริญสมถภาวนาข่มกิเลสกามได้ชั่วคราว แต่ไม่สามารถตัดได้เป็นสมุจเฉท เพราะฉะนั้น ธรรมะที่ทำกิจตัดกิเลสกามได้ ต้องเป็นปัญญาเท่านั้น

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา เล่ม ๒ ภาค ๓ ตอน ๒ หน้าที่ ๔๙

เถรคาถา เอกนิบาต วรรคที่ ๒ ๑. มหาจุนทเถรคาถา ว่าด้วยคาถาของพระมหาจุนเถระ [๒๖๘] ได้ยินว่า พระมหาจุนทเถระได้ภาษิตคาถานี้ไว้ อย่างนี้ว่า การฟังดี เป็นเหตุให้การฟังเจริญ การฟังเป็น เหตุให้เจริญปัญญา บุคคลจะรู้ประโยชนก็เพราะปัญญา ประโยชน์ที่บุคคลรู้แล้ว ย่อมนำสุขมาให้ ฯลฯ