ผู้ศึกษาธรรมะต้องเป็นคนตรง
ผู้ศึกษาธรรมะต้องเป็นคนตรง หมายความว่าอย่างไรครับ
[เล่มที่ 39] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 340
ข้อความบางตอนจากอรรรถกถา เมตตสูตร
หรือว่าชื่อว่า ตรง (อุชุ) เพราะทำด้วยความไม่อวดดี ชื่อว่า ตรงดี (สุหุชู) เพราะ ไม่มีมายา. หรือว่า ชื่อว่า ตรง เพราะละความคดทางกายและวาจา ชื่อว่า ตรงดี เพราะละความคดทางใจ. หรือชื่อว่า ตรง เพราะไม่อวดคุณที่ไม่มีจริง ชื่อว่าตรงดี เพราะไม่อดกลั้นต่อลาภที่เกิด เพราะคุณที่ไม่มีจริง. พึงชื่อว่าเป็นผู้ตรงและตรงดี ด้วยอารัมมณูปนิชฌานและลักขณูปนิชฌาน
(จากข้อความในพระสูตร ... โดยแล้วเจอกันในเรื่อง ... ธรรมะในการทำงาน)
เชิญคลิกอ่านเพิ่มเติมที่ ...
จะต้องเป็นผู้ตรง จึงสามารถที่จะบรรลุอริยสัจธรรมเป็นอริยบุคคลได้
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระธรรมที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงตลอด ๔๕ พรรษานั้น เป็นไปเพื่อละ เป็นไปเพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกในลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริง
ดังนั้น ในการศึกษาพระธรรม ความเป็นผู้ตรงจึงควรที่จะมีเป็นอย่างยิ่ง คือ ศึกษาเพื่อความเข้าใจที่ถูกต้อง เพื่อละคลายความไม่รู้ พร้อมทั้งน้อมประพฤติปฏิบัติตามเพื่อขัดเกลากิเลสในชีวิตประจำวัน ถ้าหากศึกษาเพื่อเพิ่มกิเลส คือ โลภะ ความติดข้องต้องการอยากรู้ชื่อมากๆ หรือศึกษาเพื่อเพิ่มมานะ ความสำคัญตน ศึกษาเพื่อเก่ง เพื่อรู้มากๆ เอาไว้คุยโอ้อวดกับบุคคลอื่น อย่างนี้ไม่เป็นผู้ตรง การศึกษาธรรมแบบนี้ไม่เป็นประโยชน์เลย มีแต่จะทำให้เกิดโทษ และผู้ศึกษาในลักษณะนี้จะไม่ได้ประโยชน์อะไรจากพระธรรมเลย เพราะฉะนั้น จึงเห็นได้ว่า ผู้ที่ตรง มีความจริงใจต่อพระธรรม ศึกษาเพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูก ย่อมจะได้รับประโยชน์จากพระธรรม ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
ผู้ศึกษาธรรมะต้องเป็นคนตรง ตรงต่อสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง ไม่ว่าจะเป็นกุศลหรืออกุศล เช่นโลภะ โทสะ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย จึงเกิดขึ้น ไม่ใช่เรา สัตว์ บุคคลใดๆ ทั้งสิ้น
ขออนุโมทนาค่ะ
ต้องเป็นผู้ตรงและมั่นคงในการรู้สิ่งต่อไปนี้
เนื่องจากสภาพธรรมทั้งหลายมีลักษณะของตนๆ โดยเฉพาะ ไม่เป็นอย่างอื่น ต้องรู้อย่างตรงและมั่นคงในสิ่งต่อไปนี้ เพราะฉะนั้น จึงต้องศึกษาให้รู้และเข้าใจในสภาพธรรมต่างๆ นั้น เช่น จิต เป็นธาตุรู้ เป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้ เกิดขึ้น ทำกิจหน้าที่ และดับไป รวดเร็วมาก เจตสิก เป็นสภาพธรรมที่เกิดพร้อมกับจิต รู้อารมณ์เดียวกับจิต ดับไปพร้อมกับจิต รูป เป็นธาตุที่ไม่รู้สิ่งใด แต่ถูกรู้
สภาวธรรมทั้งสาม บังคับบัญชาไม่ได้ เป็นอนัตตา เกิดดับสืบต่อ รวดเร็วมาก จนเห็นว่าเป็นตัวตน เป็นสัตว์ เป็นบุคคล เรื่องราว จึงต้องเพียรพิจารณา ระลึกรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง ว่าขณะที่สภาพธรรมเกิดปรากฏ ขณะนั้นมีรูปคือสีสัน เสียง กลิ่น รส สัมผัสเย็น ร้อน อ่อน แข็ง ปรากฏแก่จิตและเจตสิก ที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ตลอดทั้งวัน เป็นสิ่งที่บังคับบัญชาไม่ได้จริงๆ ว่าจะเกิดอะไรขึ้น
เพราะฉะนั้นจึงหาสาระไม่ได้ ยึดถือไม่ได้ ก็จะค่อยๆ ละคลายการยึดมั่นถือมั่น เมื่อมีสิ่งใดมากระทบ ก็จะมั่นคงขึ้น อาจหาญ ร่าเริง ไม่หวั่นไหว ทั้งสิ่งที่น่าพอใจ ไม่น่าพอใจ นี่คือการศึกษาธรรมต้องเป็นผู้ตรง
อีกตัวอย่างหนึ่งของผู้ตรงคือ ขอให้สังเกตการแสดงธรรมของท่านอาจารย์สุจินต์ นะครับ อาจารย์เป็นผู้มั่นคงและเป็นผู้ตรง ในการทุ่มเทชีวิตให้กับการแสดงธรรม โดย
๑. ได้ถ่ายทอดพระธรรมคำสอนของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
๒. ไม่สนใจในคำยกย่องสรรเสริญ
๓. ไม่เดือดร้อนว่าจะต้องมีคนเชื่อหรือไม่เชื่อ
๔. ไม่ได้บอกว่าให้ใครไปทำอะไร นอกจากการฟัง ไตร่ตรองด้วยตนเอง จนเกิดปัญญารู้เอง
๕. ในการแสดงธรรม ไม่ว่าใครจะแสดงความเห็น หรือตั้งคำถามอย่างไรก็ตาม คำตอบของอาจารย์ยังมั่นคง ไม่ได้ออกไปจากพระธรรมคำสอนของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นผู้ตรง เมตตาและเกื้อกูลให้ผู้อื่นได้รู้ตาม
๖. และที่สำคัญที่สุด อาจารย์กล่าวกับทุกคนว่า "ดิฉันเพียงแต่อนุโมทนาด้วย ในความเข้าใจพระธรรมของท่านทั้งหลาย"
สาธุ กราบอนุโมทนาในกุศลจิตของท่านอาจารย์สุจินต์ครับ
ได้ฟังการบรรยายธรรมท่านอาจารย์ กล่าวว่า ผู้ตรง หมายถึง ขณะที่เป็นกุศล เจตสิกที่ทำให้เป็นผู้ตรงคือ ตัตตรมัชฌัตตาเจตสิกซึ่งเป็นโสภณสาธารณเจตสิก
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
ตรง ไม่คด ไม่ใช่เพื่อลาภ สักการะ
ตรง ไม่คด ไม่ใช่เพื่อตัวเอง
ตรง ไม่คด เพราะเพื่อขัดเกลากิเลส
ตรง ไม่คด เพราะศึกษาเพื่อน้อมประพฤติปฏิบัติตาม
ตรง ไม่คด เข้าใจตามกำลังของปัญญา
ตรง ไม่คด เพราะศึกษาเพื่อรู้ในลักษณะของสภาพธรรมที่มีในขณะนี้
อุทิศกุศลให้สรรพสัตว์
