จุดหมายที่แท้จริงในการเกิดเป็นคน
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ท่านผู้ฟัง พระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงธรรมไว้อย่างไรในเรื่องของเหตุแห่งการเกิด การมีชีวิต หรือ จุดมุ่งหมายที่แท้จริงในการเป็นคน
ท่านอาจารย์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงตรัสรู้ ทุกขอริยสัจจ์ทรงรู้แจ้งเหตุ ที่ทำให้เกิดทุกข์ ทรงรู้แจ้ง ธรรมที่ดับทุกข์ทรงรู้แจ้งหนทาง ข้อปฏิบัติ ที่ทำให้บรรลุธรรมที่ดับทุกข์ ที่ว่าเรารู้จักกันว่าทุกข์ เรารู้จักทุกข์ธรรมดาสามัญยังไม่ใช่ "ทุกข์" ที่พระอริยเจ้าท่านรู้แจ้ง จึงยังไม่ใช่ การรู้ "ทุกขอริยสัจจ์" ความเจ็บไข้ได้ป่วย ความหิว ความปวดเมื่อย ฯลฯ ล้วนเป็นลักษณะของ "ทุกขเวทนา" ซึ่งเป็นธรรมดามีทุกข์อย่างนี้เท่านั้น ที่บุคคลทั่วไปรู้ พระอริยเจ้าเท่านั้นที่รู้สภาพที่เป็นทุกข์ที่แท้จริง คือ รู้ทุกขอริยสัจจ์ รู้ลักษณะที่เกิดขึ้นและดับไป ของสภาพธรรมทั้งหลาย
ในเรื่อง เหตุของการเกิด การมีชีวิตนั้นพระผู้มีพระภาค ทรงแสดงว่า ตราบใดที่ยังมีกิเลส มีอวิชชา มีตัณหา ก็ยังต้องเกิด เมื่อเกิดแล้ว ก็เป็นทุกข์เรื่อยไปตั้งแต่เกิด จนกระทั่งตาย.
เพราะชีวิต เป็นเพียงนามธรรม และ รูปธรรม แต่ละชนิด ที่เกิดขึ้น แล้วดับไป อย่างรวดเร็ว สืบต่อกันไปทุกขณะตามเหตุ ตามปัจจัย เป็นอนัตตา
ถึงแม้ว่าจะมีความสุข ความสุขนั้น ก็ไม่เที่ยงความทุกข์ ก็ไม่เที่ยง อุเบกขา ก็ไม่เที่ยงทุกสิ่งทุกอย่าง ล้วนไม่เที่ยงทั้งสิ้นไม่มีอะไรเลยในชีวิตที่เป็นสุข ที่มั่นคงอย่างแท้จริง เพราะฉะนั้น จึงควรอบรมเจริญปัญญา ให้เห็น "ชีวิตตามความเป็นจริง" คือ เห็นการเกิดขึ้นแล้วดับไป แม้ความสุขตลอดจนเห็นการเกิดดับ ของนามธรรม และรูปธรรม ตามปกติ ตามความเป็นจริง
จุดมุ่งหมาย ที่พระผู้มีพระภาค ทรงแสดงธรรมก็เพื่อให้พุทธบริษัท บรรลุถึงการดับทุกข์ ที่แท้จริง ไม่ใช่แก้ทุกข์เพียงชั่วคราวอย่างคนที่รักษาโรคให้หายชั่วคราว แล้วก็เป็นอีกอย่างนี้ ไม่ชื่อว่า เป็นการดับทุกข์ที่แท้จริง เพราะการดับทุกข์ที่แท้จริงนั้นต้องดับกิเลส และ ดับการเกิดอย่างนี้ จึงเป็นจุดหมายที่แท้จริงในการเกิดเป็นคน
จากหนังสือ "ตอบปัญหาธรรม" โดย อาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์
ขออนุโมทนา