จิตและเจตสิก
นกขมิ้น
วันที่ 24 ก.พ. 2552
หมายเลข 11341
อ่าน 991
อยากทราบความเหมือนและความแตกต่างระหว่างจิตและเจตสิก
ความคิดเห็นที่ 2
khampan.a
วันที่ 24 ก.พ. 2552
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
สภาพธรรม เป็นสิ่งที่มีจริง เมื่อกล่าวโดยสรุปแล้ว ไม่พ้นไปจากนามธรรม กับรูปธรรม กล่าวคือ จิต กับ เจตสิก เป็นนามธรรมที่รู้อารมณ์ (นิพพาน ก็เป็นนามธรรมแต่เป็นนามธรรมที่ไม่รู้อารมณ์) รูปทุกรูป เป็นรูปธรรม ไม่สามารถรู้อะไรได้เลย หรือจะกล่าวประมวลให้สั้นๆ ว่า เป็นธรรม เป็นธาตุแต่ละอย่างๆ ก็ได้ ชีวิตของแต่ละที่ดำเนินไปในแต่ละวันๆ เป็นจิตที่เกิดขึ้นเป็นไปแต่ละขณะๆ ไม่มีขณะไหนเลยที่ว่างเว้นจากจิต แต่เมื่อกล่าวถึงจิตก็ต้องหมายรวมถึงเจตสิก ซึ่งเป็นสภาพธรรมที่เกิดร่วมกับจิต ดับพร้อมกับจิต รู้อารมณ์เดียวกันกับจิต และอาศัยที่เกิดที่เดียวกันกับจิต ด้วยจิตเป็นสภาพธรรมที่เป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้แจ้งอารมณ์ เจตสิกเป็นสภาพธรรมที่เกิดร่วมกับจิต (มีจิตโดยไม่มีเจตสิก ไม่ได้ หรือ มีเจตสิก โดยไม่มีจิต ก็ไม่ได้) จิตจึงแตกต่างกันเป็นประเภทต่างๆ มากมาย ก็เพราะเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย การฟังพระธรรม การศึกษาพระธรรม อบรมเจริญปัญญาในชีวิตประจำวัน จุดประสงค์ก็เพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกในลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริงว่า เป็นธรรม ไม่ใช่เรา เพราะหาความเป็นเรา หาความเป็นตัวตน เป็นสัตว์ เป็นบุคคลในสภาพธรรมไม่ได้เลย ค่อยๆ สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกขึ้นไปตามลำดับ ครับ ...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...