เรื่อง...ธรรมอันเลิศ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระผู้มีพระภาค ตรัสว่า ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ของต้อนรับแขก ๒ อย่างนี้ ๒ อย่าง เป็นไฉน คือ

ของต้อนรับ คือ อามิส ๑

ของต้อนรับ คือ ธรรม ๑

ดูกร ภิกษุทั้งหลายบรรดาของต้อนรับแขก ๒ อย่างนี้ ของต้อนรับแขก คือ ธรรม เป็นเลิศ.

ต่อไป ก็เป็นเรื่องของความสำเร็จ ๒ อย่าง คือ

ความสำเร็จ คือ อามิส ๑

ความสำเร็จ คือ ธรรม ๑

ความสำเร็จ คือ ธรรม เป็นเลิศ

ท่านผู้ฟังก็ย่อมมุ่งหวังความสำเร็จ ใช่ไหมคะ ซึ่งก็แล้วแต่ว่า ท่านเป็นใครท่านก็หวังความสำเร็จ อย่างนั้น แต่ส่วนมาก ความสำเร็จ ที่ท่านหวังในชีวิตนั้น เป็นความสำเร็จของ อามิส

แต่ผู้ที่เข้าใจพระธรรม ก็จะเห็นว่า การได้เกิดมาเป็นมนุษย์ และ มี "ลาภอันประเสริฐ" คือ การได้เข้าใจพระธรรมการประพฤติ ปฏิบัติ ซึ่ง เป็นการขัดเกลากิเลสก็ย่อมที่จะต้องการ "ความสำเร็จในธรรม" ซึ่ง ความสำเร็จ ๒ อย่างนั้น ความสำเร็จ คือ ธรรม เป็นเลิศ

พระผู้มีพระภาค ตรัสว่า ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๒ อย่างนี้แล ๒ อย่างเป็นไฉน คือ ความเป็นผู้ซื่อตรง ๑ ความเป็นผู้อ่อนโยน ๑ ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๒ อย่าง นี้แล

บางที ท่านผู้ฟัง อาจจะไม่ได้พิจารณาเห็นความสำคัญของธรรม แต่ละประเภท ซึ่งพระผู้มีพระภาคทรงแสดงไว้ บางครั้งทรงแสดงเรื่องของธรรม ข้อหนึ่งข้อใด เท่านั้น หมายความว่า ทรงแสดงธรรม ประการนั้น ประการเดียว ซึ่งธรรมประเภทนั้น เป็นสิ่งสำคัญ ที่ควรจะได้พิจารณา ก็เพื่อที่จะให้เห็นคุณ หรือ โทษ ของธรรมประเภทนั้น

แต่ในบางครั้ง ก็ทรงแสดงธรรม ๒ หรือ ๓ ประเภท อย่างเช่น ใน อังคุตตรนิกาย ทุกนิบาต ที่พระผู้มีพระภาค ทรงแสดงธรรม ๒ ประเภทนี้ คือ ความเป็นผู้ซื่อตรง ๑ ความเป็นผู้อ่อนโยน ๑ ทรงแสดง เพื่อที่จะให้ท่านผู้ฟังได้พิจารณาเห็นความสำคัญของธรรม ๒ ประเภทนี้ ว่าผู้ที่จะประพฤติ ปฏิบัติธรรมเพื่อขัดเกลากิเลส ต้องเป็น ผู้ตรง จริงๆ คือ สิ่งใดถูก ก็ต้องเห็นว่า ถูก และ สิ่งใดผิด ก็ต้องเห็นว่า ผิด ไม่ใช่เห็นแก่บุคคล หรือ เห็นแก่หมู่คณะ ซึ่งจะเป็นเหตุที่ทำให้การประพฤติปฏิบัติคลาดเคลื่อนไป และ ไม่สามารถที่จะดับกิเลส ได้จริง

แนวทางเจริญวิปัสสนาครั้งที่ ๖๐๓ บรรยาย โดย อาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ถอดเทป โดย คุณย่าสงวน สุจริตกุล

ขออนุโมทนา