เมื่อเป็นปรกติแล้วจะยุ่งได้อย่างไร

ถ. ต่อไปนี้ก็อ้อนวอนเรียนถามอาจารย์ว่า การระลึกน่ะ ระลึกอย่างไรระลึกมากๆ หรือระลึกนิดๆ หน่อยๆ ผมว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่นะครับ เช่น สติเรารู้ว่าเป็นการระลึก จะระลึกอย่างไร ... มีปัญหาแล้ว ระลึกนิดหน่อย ระลึกให้ลึกซึ้ง ระลึกไปถึงว่า อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตา หรือนึกแต่อ่อนแต่แข็ง ผมเข้าใจครับที่อาจารย์สอน ฟังมา ๒-๓ ปีเข้าใจแต่เวลาปฏิบัติ ปฏิบัติไม่ได้ รูป นาม อะไรคือรูป นาม ทั้งๆ ที่ผมไม่ได้เรียนพระไตรปิฏก ผมเข้าใจครับ ทีนี้ขณะที่ระลึกปัจจุบันที่ระลึก ปัจจุบันธรรม ขณะที่ระลึก ระลึกอย่างไรถึงจะมีเคล็ด เคล็ดในการระลึกนี่สำคัญครับ ระลึกตื้น ระลึกลึก ระลึกมาก ระลึกยาว ระลึกสั้น ระลึกเผินๆ เอาใจใส่ก็เป็นตัวตน เป็นเรา เป็นเขาไป นี่นาม นึกแล้วนี่….

สุ. ถ้าพยายามจะทำก็วุ่นจริงๆ เลย จะให้สติระลึกเผินหรือจะให้ระลึกแรง จะให้มากหรือจะให้น้อย การอบรมเจริญความรู้ คือปัญญานั้น ไม่ใช่มีเคล็ดที่จะทำ แต่เริ่มด้วยฟังและศึกษาสิ่งที่สติจะระลึกรู้จนเข้าใจยิ่งขึ้น พอที่จะเป็นปัจจัยให้สติเกิด ระลึกรู้ตรงลักษณะของสภาพนามธรรมหรือรูปธรรมตามปรกติตามความเป็นจริง เมื่อสภาพธรรมที่ปรากฏเป็นจริงอย่างไร ก็ระลึกรู้ตามความเป็นจริงอย่างนั้นเท่านั้น ไม่ต้องไปกดให้แรง ไม่ต้องไปผ่อนให้เบา ไม่ต้องไปทำให้เผินหรืออะไรเลย ... . เพราะถ้าทำอย่างนั้นก็เป็นเรื่องตัวตน ไม่ใช่การพิจารณาศึกษาลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏตามความเป็นจริง

สภาพธรรมตามความเป็นจริงเป็นอย่างไร ผู้ไม่หลงลืมสติ คือกำลังระลึกรู้สภาพธรรมนั้นตามปรกติความเป็นจริงตรงลักษณะนั้น และเริ่มพิจารณารู้ลักษณะที่เป็นนามธรรมหรือรูปธรรมนั้นๆ ทีละเล็กน้อย โดยไม่ใช่ให้สติจดจ้องให้ลึกลงไปอีก หรือว่าให้เผินออกมาหน่อย หรืออะไรอย่างนั้น เมื่อสติที่เกิดขึ้นนั้นดับไปแล้วก็อาจจะหลงลืมสติต่อไป หรือสติก็อาจจะระลึกที่อารมณ์อื่นต่อไปก็ได้จึงจะเห็นความเป็นอนัตตาของสติปัฏฐาน เมื่อรู้ว่าสภาพธรรมทั้งหลายและสติปัฏฐานก็เป็นอนัตตา จึงจะไม่ยุ่ง มิฉะนั้น ความรู้สึกว่าเป็นตัวตน ก็ทำให้ยุ่งแน่ๆ เพราะแม้พอจะระลึก ก็ไม่ทราบว่าระลึกแค่ไหนจึงจะถูก จะระลึกหนักหรือเบา จะแรงหรือจะเผิน ซึ่งถ้าเป็นการระลึกศึกษาพิจารณาเข้าใจ ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏก็จะไม่ยุ่งเลย เพราะเมื่อเป็นปรกติแล้วจะยุ่งได้อย่างไร เมื่อผิดปรกติจึงจะยุ่ง

ดาวน์โหลดหนังสือ --> ปรมัตถธรรมสังเขป