ธรรม คืออะไร?

ธรรม คือทุกสิ่ง มีจริง เกิดขึ้น ปรากฏแก่ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ แล้วดับไป

มีการเกิดดับสืบต่อ รวดเร็ว จนไม่อาจรู้ได้ว่ามีการดับไป ไม่กลับคืนมา ในชีวิตประจำวันนี่เอง เนื่องจากไม่รู้จักธรรม จึงหลงยึดคิดว่ามั่นคง รักชอบยินดีเมื่อพบสิ่งที่พอใจ อึดอัด ขัดข้อง ขุ่นเคืองเมื่อพบกับสิ่งไม่พอใจ

ตราบเมื่อมีการสลายไปหรือพลัดพราก ไม่เป็นอย่างที่ต้องการก็ทุกข์ใจ ยิ่งทุกข์มากเพราะไม่เข้าใจธรรม ไม่เข้าใจในธรรมชาติของมัน คือ เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ทำหน้าที่ และสลายไป ธรรม เป็นอย่างนี้

เพราะอะไรพระพากุลเถระถึงมีอายุยืน

ธรรม คือ ความเป็นจริง ในชีวิตประจำวันตามปกติ ที่ห้ามก็ไม่ได้ ทำก็ไม่ได้ อยู่ตรงหน้าตลอด ที่ไม่มีใครไปทำไปปฎิบัติได้ เพราะธรรมเป็นธรรม ไม่เป็นของใคร

ธรรม ไม่เคยว่างไปจากชีวิตประจำวันเลย แต่คนส่วนมากมักเข้าใจผิดว่าว่างไปจาก ธรรม สิ่งใดเป็นจริง สิ่งนั้นไม่ใช่เป็นของใครและไม่มีใครเป็นเจ้าของได้

ทีแรกเข้าใจว่า ความคิดเห็นที่ 2 ของคุณ vnt มีปริศนาธรรมแฝงอยู่แน่ๆ เลย

แต่เห็นคุณ vnt ได้ตั้งกระทู้ถามปัญหานี้ไปแล้วเมื่อวันที่ ๒๓ เม.ย. จึงเชื่อว่ามีข้อขัดข้องทางเทคนิคบางประการที่ปัญหานี้มาโผล่อยู่ตรงนี้ แต่อะไรก็เกิดขึ้นได้ ไม่อยู่ในบังคับบัญชาเลย ไม่มีเหตุบังเอิญในโลก

ขออนุญาตกลับมาสนทนาธรรมตามกระทู้นะครับว่า "ก่อนปฏิบัติธรรม รู้จักธรรมะหรือยัง ธรรมคืออะไร?"

หากความหมายหนึ่งของธรรมะ คือ คำสั่งสอนขององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพื่อชี้นำทางให้สัตว์โลกได้หลุดพ้นจากทุกข์ ก็ได้เปรียบเสมือนว่า พระองค์ทรงบอกสูตรยารักษาโรค ให้ผู้ป่วยได้ปรุงและใช้รักษาอาการของโรค (กิเลส) เพื่อดับเหตุของโรค ให้พ้นจากทุกข์ ผู้ป่วยเมื่อทราบสูตรของยารักษาโรคว่ามีอยู่ แต่อ่านแล้วก็ยังไม่เข้าใจถ่องแท้ หรือเข้าใจไม่หมด หรือเข้าใจผิด จะปรุงยาอย่างไรก็ไม่หาย ตราบใดที่ยังไม่เข้าใจสูตรยาอย่างถ่องแท้ ก็อย่าเพิ่งลงมือปรุงเลยครับ เสียเวลาเปล่า โดยเฉพาะเสียเวลาแทนที่จะมาทำความเข้าใจให้ได้มากยิ่งขึ้น เมื่อเข้าใจได้ถูกต้องแล้ว ไม่ว่าจะใช้เวลาในการปรุงยามากน้อยเพียงใด เมื่อใช้ยารักษา โรคก็หายแน่นอน ไม่ต้องกังวลเลยครับ

สิ่งที่ต้องกังวลมากที่สุด คือ เข้าใจสูตรยาได้ "ถูกต้องจริงๆ หรือเปล่า" นั่นเอง ยากตรงนี้แหละครับ

ตามที่คิดว่าเข้าใจ

ธรรมะ คือ สิ่งที่มีจริง เกิดขึ้นปรากฎ และดับไป ตามเหตุตามปัจจัย ไม่เป็นอิสระ ไม่มีใครเป็นเจ้าของ ไม่เป็นของใคร เพราะไม่ใช่ตัวตนและบังคับบัญชาไม่ได้ แม้รู้หรือไม่รู้ก็ตาม เรียกชื่อหรือไม่เรียกชื่อ สิ่งนี้ก็มี เกิดขึ้นและดับไป จริง อยู่ทุกขณะ

ธรรมะ มีทั้งฝ่ายที่เป็นกุศล อกุศล ไม่เป็นทั้งกุศลและอกุศล เป็นเรื่องที่ละเอียด ลึกซึ้ง แยบคาย แนบเนียน เข้าใจและรู้ตามได้ยากอย่างยิ่ง แต่เป็นเรื่องที่ศึกษาตามผู้รู้แจ้งคือพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ เพียงแต่ ... ต้องใช้เวลาในการศึกษานานมาก จนไม่สามารถใส่ตัวเลขได้ถ้วน จิรกาลภาวนาค่ะ

ขออนุโมทนาพี่เมตตา

ขออนุโมทนาในกุศลจิตและกุศลวิริยะของทุกท่านค่ะ

ฟังพระธรรมเพื่อให้รู้ว่า

ธรรมคืออะไร

ธรรมอยู่ที่ไหน

ธรรมไม่ใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน อย่างไร

ธรรม คือ สิ่งที่ควรเรียนรู้ เรียนรู้ เพื่อที่จะ เข้าใจ เมื่อ เข้าใจ น้อมมาใช้ได้จริงในชีวิตจริง ด้วยความเข้าใจ สภาพความเป็นจริง นั้น

ธรรม คือ ชีวิต

ชีวิต คือ ธรรม

(ป.ล. เป็นเพียงความเข้าใจของผู้ที่กำลังศึกษา ... โปรดใช้วิจารณญานในการอ่าน)

กราบอนุโมทนาค่ะ

ธรรม ... ความหมายกว้างจริงๆ

แต่พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ... ปรมัตถธรรม คือ จิต เจตสิก รูป นิพพาน

และโดยย่อก็คือ ไม่ใช่นามธรรม ก็ต้องเป็นรูปธรรม.

ธรรม + ชีวิต ... อยู่ด้วยกันเสมอ

ขออนุโมทนาครับ

ธรรมะ ๒ ลักษณะ

๑. ธรรมะ คือ ความจริงสิ่งที่จะต้องรู้

๒. ธรรมะ คือ ความถูกต้องสิ่งที่จะต้องกระทำลงไป

ก่อนปฏิบัติธรรม รู้จัก ธรรม หรือยัง? ถ้าไม่รู้จัก ธรรม ก็ปฎิบัติธรรมไม่ได้

ธรรม คือ อะไร?

ธรรม มี ๒ คือ ปรมัตถธรรม และบัญญัติธรรม

ปรมัตถธรรม คือ สิ่งที่มีจริง ได้แก่ จิต เจตสิก รูป และนิพพาน

บัญญัติธรรม คือ สัณฐาน ชื่อ และเรื่องราวของปรมัตถธรรม บัญญัติธรรมไม่มีอยู่จริง

ปฏิบัติ คือ การเข้าถึง การรู้ การรู้แจ้ง ซึ่งธรรมที่ปฏิบัติได้ คือ ปรมัตถธรรมเท่านั้น

สาธุ