ฆานายตนะบกพร่องในขณะกำลังเกิด

ในอรูปพรหมไม่มีรูปใดๆ เกิดขึ้นเลยมีเพียงนามธรรมเท่านั้น ส่วนรูปพรหมภูมิ ๑๖ ไม่มีฆานปสาทรูปเกิดขึ้นเลยทั้งปฏิสนธิกาลและปวัตติกาล สำหรับกามโลก ปสาทย่อมเกิดขึ้นได้ตามควรแก่กำเนิด ถ้าเป็นโอปปาติกะสัตว์บางพวกย่อมมีบริบูรณ์ในปฏิสนธิกาล บางพวกเกิดขึ้นในปวัตติกาล ส่วนคัพภเสยยกะสัตว์ และสังเสทชะสัตว์ทสกะบางกลาปย่อมเป็นไปในปวัตติกาล และยังไม่พบคำอธิบายที่ว่า เหตุใดในนิรยภูมิฆานะปสาทไม่บกพร่องในปฏิสนธิกาล น่าจะเป็นเพราะอกุศลกรรมที่มีกำลัง หรือเพราะได้กำเนิดโอปปาติกะ

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 300

จริงตามนั้น พระผู้มีพระภาคตรัสอายตนะของอุปปาติกสัตว์ ผู้มี อินทรีย์บริบูรณ์ว่ามี ๑๑ เว้นสัททายตนะ ของอุปปาติกะผู้บอดว่ามี๑๐ เว้นจักขวายตนะ ของอุปปาติกะผู้หนวกว่ามี ๑๐ เหมือนกัน เว้นโสตายตนะ ของอุปปาติกะผู้ทั้งบอดทั้งหนวกว่ามี ๙ เว้นจักขวายตนะและโสตายนะทั้ง ๒ นั้น ของคัพภเสยยกสัตว์ว่ามี ๗ เว้นอายตนะ คือจักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา และสัททายตนะ โดยบาลีในธรรมหทยวิภังค์ว่า (ขันธ์ ๕ ย่อมปรากฏแก่สัตว์ทุกจำพวก) ในขณะที่อุบัติในกามธาตุอายตนะของสัตว์บางชนิดปรากฏมี ๑๑ บางชนิดมี ๑๐ บางชนิด อื่นอีกมี ๑๐ บางชนิดมี ๙ บางชนิดมี ๗ ดังนี้ ฯ ก็ถ้าอุปปาติกสัตว์ที่ไม่มีฆานะ พึงมีไซร้ พระผู้มีพระภาคเจ้าพึงตรัสอายตนะ ๑๐ ไว้๓ หน ด้วยสามารถแห่งอุปาติกสัตว์ผู้บอด อุปปาติกสัตว์ผู้หนวกและอุปปาติกสัตว์ผู้ไม่มีฆานะ, ๙ อายตนะ ๓ หน ด้วยสามารถแห่งอุปปาติกสัตว์ผู้ทั้งบอดทั้งหนวก อุปปาติกะผู้ทั้งบอดทั้งไม่มีฆานะ และอุปปาติกะผู้ทั้งหนวกทั้งไม่มีฆานะ และ ๘ อายตนะ ด้วยสามารถแห่งอุปปาติกะผู้ที่บอดทั้งหนวกทั้งไม่มีฆานะ ฯ แต่พระองค์ไม่ได้ตรัสไว้อย่างนี้ ฯ เพราะฉะนั้น ความวิกลด้วยฆานะจึงไม่มีแก่อุปปาติกสัตว์ดังนี้แล ฯ ฯลฯ

ขอบคุณมากครับ ผมสรุปความเข้าใจของตนเองอีกครั้งนะครับ

1. จากข้อความใน ความคิดเห็นที่ 2 ฆานายตนะบกพร่อง จะไม่มีในโอปปาติกสัตว์

2. มนุษย์ สัตว์เดรัจฉาน เปรต อสุรกาย มีกำเนิดได้ทั้ง 4 แบบ

เทวดาชั้นต่ำ (อุเบกขาสันตีรณ กุสลวิบาก ปฏิสนธิ) มีกำเนิดได้เพียง คัพภเสยยกะ และสังเสทชะ ส่วน สัตว์นรก มีโอปปาติกะกำเนิดได้เพียงอย่างเดียว

3. ดังนั้นในกามสุคติภูมิเบื้องต่ำ 6 จึงมีฆานยตนะบกพร่องได้ 5 ภูมิ เว้นนิรยภูมิ

เข้าใจอย่างนี้ถูกต้องไหมครับ?

อนุโมทนา