รู้ทุกข์...

สนทนาพื้นฐานพระอภิธรรม ที่มูลนิธิฯ
วันอาทิตย์ที่ ๑๕ มี.ค. ๒๕๕๒

ท่านอาจารย์ ถ้า ... ไม่มีธาตุที่รู้คือเห็น สิ่งนี้ปรากฏไม่ได้เลย เพราะฉะนั้น ความสำคัญ อยู่ที่มนินทรีย์ ธาตุที่เป็นใหญ่ เป็นประธานในการรู้สิ่งหนึ่งสิ่งใดที่ปรากฏ ตั้งแต่เกิดจนตาย ไม่ว่าสิ่งใดจะปรากฏ ทางตา ทางหู ... ทางกาย ทางใจ แม้ ... คิดนึก ก็เพราะเป็น ธาตุรู้ แล้วแต่ว่าจะเห็น จะได้ยิน จะได้กลิ่น จะลิ้มรส จะคิดนึก หรือจะรู้สิ่งที่กำลังกระทบสัมผัส แค่นี้เอง ถ้าไม่มีธาตุนี้นะคะ สิ่งที่ปรากฏทางตาขณะนี้ ปรากฏไม่ได้ นี่คือ ... การตรัสรู้ของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า เพื่ออะไร เพื่อให้รู้ความจริงว่า แท้ที่จริงแล้ว การหลงยึดถือสิ่งที่ปรากฏว่าเป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด ที่เที่ยง เป็นความเข้าใจผิด นำมาซึ่งทุกข์ด้วยประการทั้งปวง พระไตรปิฎกทั้งหมด เพื่อให้เกิดความรู้ เพื่อละความทุกข์ เมื่อเช้าก็ได้ยินได้ฟังท่านผู้หนึ่ง ท่านก็บอกว่า ท่านมีความทุกข์ มีวิธีไหนบ้างที่จะพ้นทุกข์ ไม่มีค่ะ นอกจาก ... ความเข้าใจของตัวเอง เท่านั้นเอง ถ้าจะไปหาคำปรึกษาหารือจากคนอื่น เขาก็จะให้สิ่งที่เพียงชั่วคราว แต่ไม่ใช่เป็นการพ้นทุกข์จริงๆ

ต้องเป็นปัญญาของแต่ละคนเอง ... เท่านั้นค่ะ ที่จะสามารถพ้นทุกข์ได้ แล้วทุกข์ก็มีมากมาย ตั้งแต่เกิด ... ที่ว่า เกิดมาแล้วที่ไม่มีใครที่ไม่มีทุกข์ หรือว่าทุกข์ไม่เกิดขึ้นบ้าง เป็นไปไม่ได้เลย ...