สัจจญาณรู้อะไร
การศึกษาพระธรรม มีขั้นปริยัติได้แก่การศึกษาพระบัญญัติ อันเป็นเรื่องราว
ของสภาพธรรม ขั้นปฏิบัติ คือการที่สติปัฏฐานระลึกรู้ตรงลักษณะของสภาพธรรม
ที่กำลังปรากฎ และขั้นปฏิเวธ อันได้แก่โลกุตตรจิตเกิดขึ้นทำกิจประหารกิเลส ซึ่ง
การรู้แจ้งอริยสัจธรรมเป็นพระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอนาคามี และพระอรหันต์
นั้น มีปัญญาเกิดขึ้นทั้ง สัจจญาณ กิจญาณ และกตญาณ ถึง ๓ รอบ รวมเป็น ๑๒
รอบสำหรับพระอรหันต์
ขออนุญาตเรียนถามครับว่า
๑. สัจจญาณแต่ละรอบเป็นปัญญาจากการศึกษาขั้นปริยัติ ปฏิบัติ หรือปฏิเวธ
๒. เวลานี้ ผมคิดว่าสัจจญาณรอบที่ ๑ เป็นปัญญาจากการศึกษาขั้นปริยัติ
หากเป็นดังนี้แล้ว ปัญญาของผู้ศึกษาเรื่องราวของสภาพธรรมที่เป็นสัจจญาณกับที่
ไม่เป็นสัจจญาณแตกต่างกันอย่างไรครับ
๓. สัจจญาณของพระเสขบุคคล รู้อะไรครับ
อธิบายเพิ่มเติมสำหรับผู้ที่ไม่รู้ว่า ๑๒ รอบมาจากไหน เรา มีปริยัติ คือการศึกษาธรรมขั้นเรียนรู้ ปฎิบัติ คือ เมื่อเรียนรู้แล้วเจตสิก ๕๒ จะปรุงแต่งปฎิบัติเองไม่ใช่เรา ปฎิเวธ คือผลของการปรุงแต่งนั้น รวมเป็น ๓ แล้วเราก็มี อริยสัจ ๔ คือ ทุกข์ สมุทัย นิโรจน์ มรรค เป็น ๔ และ ๓ คูน ๔ ก็เป็น ๑๒ จึงเรียกว่า ๑๒ รอบ หมายความว่า ปริยัติเข้าใจในทุกข์ สมุทัย นิโรจน์ มรรค เรียก ๔ รอบ ปฎิบัติ ปฎิเวธก็เช่นเดียวกัน เป็น ๑๒รอบ ในขณะปริยัติเรียนรู้ธรรมและมีความเข้าใจเพิ่มขึ้นเรียนๆ เรียก สัจจญาณ ในขณะที่สังขารปรุงแต่งมีกำลังขึ้นเรือยๆ เรียก กิจญาณ ในขณะที่ผลปรากฎ เรียกกตญาณ ครับ
ขอเรียนเพิ่มเติมความเห็นที่ ๓ ครับ
การรู้แจ้งอริยสัจจ์มีญาณวน ๓ รอบ อาการ ๑๒ คือ
รู้ทุกขอริยสัจจ์ ด้วยสัจจญาณ กิจจญาณ กตญาณ
รู้สมุทัยอริสัจจ์ ด้วยสัจจญาณ กิจจญาณ กตญาณ
รู้นิโรธอริยสัจจ์ ด้วยสัจจญาณ กิจจญาณ กตญาณ
รู้มรรคอริยสัจจ์ ด้วยสัจจญาณ กิจจญาณ กตญาณ
แต่ละสัจจะมีวน ๓ รอบ สัจจทั้งหมดมี ๔ จึงมีอาการ ๑๒
จากความคิดเห็นที่ 5 หมายความว่าพระโสดาบันบุคคลก็มีญาณวน ๓ รอบ
อาการ ๑๒ พระสกทาคามี พระอนาคามี และพระอรหันต์ก็โดยนัยเดียวกันใช่ไหมครับ
ถ้าพูดถึงการรู้แจ้งอริยสัจจ์มีญาณ 3 รอบ อาการ 12 ไม่ว่าจะเป็นพระโสดาบัน หรือ
พระสกทาคามี พระอนาคามี พระอรหันต์ เหมือนกันหมด การบรรลุก็ต้องเป็นตามนี้ค่ะ