ท่านผู้ฟังถามว่า...อ่านหนังสือปรมัตถธรรมสังเขปอย่างไรจึงจะเข้าใจ?

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

สนธนาธรรม ที่เขาเต่า ๑-๔ สิงหาคม ๒๕๓๗

ท่านผู้ฟัง ความจริงแล้ว หนังสือ ปรมัตถธรรมสังเขป นี้เราอ่านทบทวน อ่านให้ดี ทบทวนกลับไปกลับมาจะช่วยให้ได้หลัก แต่ ถ้าเราอ่านไม่เข้าใจ การฟังก็จะเข้าใจยากเพราะว่า ไม่มีพื้นฐาน

ท่านอาจารย์ การอ่าน หนังสือ ปรมัตถธรรมสังเขปต้องอ่านที่ละหน้าทีละบรรทัด ทีละตอน แต่ถ้าอ่านจบแล้ว ก็จบไปเลย ไม่ได้พิจารณาก็ไม่เข้าใจบางคน ก็คิดว่า เป็นเรื่องพื้นๆ ไม่มีอะไร แต่จุดประสงค์ที่สำคัญ คือ"ความเข้าใจ"ที่ได้ จากการอ่าน"ความเข้าใจ" ว่า เป็น "สภาพธรรม" คือ อย่างไร หมายความว่าอ่านแล้ว ต้อง "เข้าใจ" ด้วย ว่า "สิ่งที่ปรากฏ" คือ อย่างนี้ เพราะฉะนั้นจึงต้องมีการพิจารณา ในขณะที่อ่านไม่ใช่ อ่านไป เรื่อยๆ แต่ ไม่เข้าใจ อย่างเช่น "เรื่องของจิต" .. "จิต" เป็น "นามธรรม" .. "เจตสิก" ก็เป็น "นามธรรม" ต้องเข้าใจ ว่า สองอย่างนี้ ต่างกันอย่างไร จึงต้องมีการไตร่ตรอง เพื่อให้เกิดความเข้าใจ "ความเข้าใจ" คือ การรู้ "ลักษณะ" ของ "ตัวธรรมะ" จริงๆ "จิต" เป็นนามธรรม รู้อารมณ์รู้ "สิ่งที่ปรากฏ" .. "เจตสิก" ก็รู้ "สิ่งที่ปรากฏ" ร่วมกับ "จิต"

"เข้าใจ" ในสิ่งที่กำลังอ่านว่า อ่าน เพื่อ "เข้าใจ" ในสิ่งที่ปรากฏ ไม่ใช่อ่านเอา "เรื่อง" แต่อ่าน เพื่อ "เข้าใจ" และ การที่จะ "เข้าใจ" ก็เกิดจาก การอ่านแล้วก็คิด พิจารณาตามในสิ่งที่ได้อ่าน ซึ่งถ้าไม่คิด ไม่พิจารณาตามก็ไม่มีทางที่จะ "เข้าใจ" การอ่าน เรื่องของธรรมะเรื่องของ "ปรมัตถธรรม" เรื่องของ จิต เจตสิก รูป นิพพานเรื่อง ความต่างกัน ของ "ลักษณะ" เรื่อง "กิจหน้าที่" ของสภาพธรรมต่างๆ แต่ละประเภท เพื่อ "ความเข้าใจ" โดยการคิด และ พิจารณาตาม

อ่าน เพื่อเข้าใจ "สภาพธรรมไม่ใช่อ่าน เพื่อเข้าใจ "เรื่องราว" ถ้าอ่านแล้ว "ไม่เข้าใจสภาพธรรม" ก็ "ไม่ใช่ความเข้าใจจริงๆ " และ การศึกษาไม่ว่าจะอ่าน ฟัง พิจารณา หรือ สนทนา เรื่องของธรรมะ ต้องมีความละเอียดต้องไตร่ตรอง และต้องพิจาณาตาม ให้ เข้าใจ จริงๆ จนกว่าจะ "ประจักษ์แจ้ง" จริงๆ ว่า สภาพธรรม เป็นธรรมะอย่างไร สภาพธรรม เป็นทุกข์ ไม่เที่ยง เป็นอนัตตาอย่างไร และ ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล อย่างไร

(ขออนุโมทนา ท่าน ... ผู้เอื้อเฟื้อรูปภาพ)

... ขออนุโมทนา ...