เกิดอีกแล้ว...ด้วยความ...ไม่รู้

สนทนาพื้นฐานพระอภิธรรม ที่มูลนิธิฯ
วันอาทิตย์ที่ ๙ ก.พ. ๒๕๕๒

อร คำ..สอนของพระพุทธองค์ เป็นสิ่งซึ่งลึกซึ้งและรู้ตามได้ยาก ซึ่งจริงๆ แล้ววิชาการอื่นๆ ที่ว่ายากอย่างไร ถ้าเทียบแล้วการที่จะรู้ความจริงที่พระองค์ทรงตรัสรู้ความจริงๆ ในชีวิตประจำวันนี้ เป็นสิ่งที่ยากยิ่งกว่า แต่ดูเหมือนว่า พุทธศาสนิกชนทั่วไป ไม่เข้าใจตรงนี้ จะไปให้ความสำคัญกับวิชาการอย่างอื่น ที่คิดว่าสำคัญแล้ว ก็ยาก ทุกคนอาจจะคิดว่ามีประโยชน์และลึกซึ้งและยาก แต่การที่จะใส่ใจหรือสัทธาที่จะศึกษา ดูเหมือนจะเป็นเรื่องที่รองๆ มากๆ เลย ซึ่งเป็นเรื่องที่ควรจะศึกษา

ท่านอาจารย์ ทุกคน..ที่เกิดมาแล้ว มีใครบ้างที่ไม่ตาย ตายวันไหนรู้ได้ไหม อาจจะเป็นเดี๋ยวนี้ได้ไหมค่ะ แล้วก็มีความรู้อะไรบ้าง ตั้งแต่เกิดจนตาย ที่เป็นสิ่งที่เป็นประโยชน์ หรือว่าเป็นเราตั้งแต่เกิดจนตาย ด้วยการไม่รู้ความจริงเลย จริงแล้วกล่าวได้เลยค่ะ ทุกคนตั้งแต่เกิดจนตาย ที่ไม่ได้ฟังธรรม ไม่รู้จักพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าเลย แม้จะชื่อว่าเป็นพุทธศาสนิกชน แต่ถ้าไม่เข้าใจพระธรรม ก็ไม่รู้ว่า พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ความจริงของธรรม ที่มีจริงๆ ในชีวิตประจำวัน

เพราะฉะนั้น ตั้งแต่เกิดจนตาย ที่ไม่ได้ยินพระธรรม กำลังพูด รู้ไหมว่าขณะนั้น คืออะไร กำลังคิดกิจการงานใดๆ ทั้งหมด เรื่องต่างๆ ทั้งหมด ความสนุกสนาน ความทุกข์ใดๆ รู้ไหมขณะนั้นเป็นอะไร คือไม่สามารถจะตอบได้ ไม่สามารถจะรู้ความจริงแต่ละขณะได้เลย

เพราะฉะนั้น จึงกล่าวได้ ว่าตั้งแต่เกิดจนตาย ไม่รู้อะไร ไม่ว่าจะคิด จะเห็น จะพูด จะทำ จะสุข จะทุกข์ จะได้ลาภ จะได้เสื่อมลาภ ทั้งหมดนี้ไม่รู้ทั้งนั้น ว่าแท้ที่จริงแล้วคืออะไร เพราะว่าเกิดมาก็ไม่รู้และตายไปก็ไม่รู้ เกิดอีกจะรู้ไหม ก็ไม่รู้

เพราะฉะนั้น ความรู้กับความไม่รู้ อะไรดีกว่ากัน ไม่ได้เดือดร้อนเลย เพียงการฟัง แล้วค่อยๆ เข้าใจขึ้น แล้วก็เป็นความจริงด้วย ถ้ารู้ความจริง ไม่น่าปิติหรือ ว่าสามารถจะเข้าใจได้ ว่าขณะนี้สิ่งที่กำลังมีจริงๆ ที่กำลังปรากฎนี้ ความจริงของสิ่งนี้คืออะไร น่ารู้มาก เพราะว่า เพียงเห็นแล้วไม่รู้ กับเห็นแล้วสามารถจะรู้ได้ หรือว่าคิดนึกเรื่องต่างๆ ก็ไม่รู้ แต่ก็สามารถจะรู้ความจริงในขณะนี้ได้ เพราะฉะนั้น ก็เป็นการสะสมที่ต่างกัน ระหว่างผู้ที่เห็นว่า ฟังแล้วเข้าใจ ก็ดีกว่าที่จะไม่ฟังแล้วไม่เข้าใจ