ความเข้าใจเรื่องสัมมปธาน ๔

การแสดงพระธรรมของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้ามีหลายนัย บางครั้งทรงแสดงโดย

ลำดับของเทศนา บางครั้งทรงแสดงโดยลำดับของการเกิดขึ้น บางครั้งทรงแสดง

ลำดับของการประหาน ฉะนั้น เรื่องสัมมปธาน ๔ อิทธิบาท ๔ อินทรีย์ ๕ พละ ๕

โพชฌงค์ ๗ ฯลฯ ไม่ใช่ว่าเราจะเลือกปฏิบัติตามใจชอบ ความจริงเป็นกิจของสภาพ

ธรรมแต่ละอย่างทำกิจ เช่น สัมมัปปธาน ๔ เป็นกิจของวิริยะที่เกิดร่วมกับปัญญาในองค์

มรรค ถ้าเราจะไปเจริญสัมมัปปธาน ๔ โดยขาดปัญญา การกระทำนั้นก็ไม่ใช่สัมมัปธาน

แต่ผู้ที่อบรมเจริญสติปัฏฐาน วิริยะที่เกิดร่วมขณะนั้นเป็นสัมมัปปธาน