ขันติชื่อว่าอธิวาสนา [มังคลัตถทีปนี]

มังคลัตถทีปนีแปล เล่ม ๔ - หน้าที่ 185

แม้ในอรรถกถา สังคีติสูตร ท่านก็กล่าวไว้ว่า "ความอดทนคือความอดกลั้น ที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้อย่างนี้ว่า ในมาติกาที่ยกขึ้นตั้งไว้ว่า ขันตินั้น ขันติเป็นไฉน? คือ ความอดทน ความเป็นคือความอดทน ความเป็นคือความอดกลั้น ความเป็นผู้ไม่ดุร้าย การไม่ปลูกน้ำตา ความที่จิตเบิกบานอันใด นี้ เรากล่าวว่า ขันติ"

[๔๑๓] ฎีกาสัพพาสวสูตร ในมูลปัณณาสก์ว่า "ขันติ ชื่อว่า อธิวาสนา เพราะเป็นเครื่องอดกลั้น คือ อดทนแห่งบุคคล ได้แก่อโทสะ อันเป็นไปโดยอาการ คือ อดทนต่อหนาวเป็นต้น หรือได้แก่กุศลขันธ์ ๔ มีอโทสะนั้นเป็นประธาน "ขันตินั้นด้วย เป็นเครื่องอดกลั้นด้วย เพราะเหตุนั้น จึงชื่อว่า อธิวาสนขันติ

ฎีกาสัพพาสวสูตรนั้นว่า "ขันติอันอดกลั้น ธรรมชาติมีความหนาว เป็นต้น ที่เข้ามาถึงแล้ว ย่อมเป็นประหนึ่งว่าให้ความหนาวเป็นต้นเหล่านั้นอยู่เหนือตน เหตุนั้นท่านจึงกล่าวว่า อาโรเปตฺวา วาเสติเยว บทว่า น นิรสฺสติ คือ ไม่กำจัด ก็ผู้ใด ไม่ทนความหนาว เป็นต้น ผู้นั้น ย่อมเป็นราวกับว่าสลัด คือ กำจัดอยู่ซึ่งความหนาว เป็นต้นนั้น"