พระสัทธรรม ๓ อย่าง [มหาวิภังค์]

[เล่มที่ 1] พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ ปฐมภาค เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ ๗๔๐

พระสัทธรรม ๓ อย่าง

ข้อว่า สทฺธมฺมฏฺฐิติยา มีความว่า สัทธรรมมี ๓ อย่าง คือ ปริยัติสัทธรรม ๑ ปฏิปัตติสัทธรรม ๑ อธิคมสัทธรรม ๑ บรรดาสัทธรรม ๓ อย่างนั้น

ที่ชื่อว่าปริยัติสัทธรรม ได้แก่ พุทธพจน์แม้ทั้งสิ้นรวมด้วยพระไตรปิฎก

ที่ชื่อว่าปฏิปัตติสัทธรรม ได้แก่ ธรรมนี้คือ ธุดงคคุณ ๑๓ ขันธกวัตร ๑๔ มหาวัตร ๘๒ ศีล สมาธิ และวิปัสสนา

ที่ชื่อว่า อธิคมสัทธรรม ได้แก่ ธรรมนี้ คือ อริยมรรค ๔ สามัญผล ๔ นิพพาน ๑

เมื่อมีสิกขาบทบัญญัติ ภิกษุทั้งหลาย ย่อมเรียนสิกขาบทและวิภังค์แห่งสิกขาบทนั้น และพุทธวจนะอื่นเพื่อส่องความแห่งสิกขาบทและวิภังค์นั้น และเมื่อปฏิบัติสิกขาตามที่ทรงบัญญัติไว้ ย่อมบรรลุโลกุตรธรรม ที่ตนจะพึงบำเพ็ญข้อปฏิบัติแล้วบรรลุได้ด้วยความปฏิบัติ เพราะเหตุนั้น สัทธรรมแม้ทั้งสิ้นนั้น จึงชื่อว่า เป็นสภาพมีความตั้งอยู่ ยั่งยืน ด้วยสิกขาบทบัญญัติ ด้วยเหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสว่า สทฺธมฺมฏฺฐิติยา