อาฬวกสูตร

Oo๐ ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย ๐oO

... สนทนาธรรมที่ ...

มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา

พระสูตร ที่นำมาสนทนาที่มูลนิธิฯ

วันเสาร์ ๑ ส.ค. ๒๕๕๒ เวลา ๐๙:๐๐ - ๑๒:๐๐น.

คือ

อาฬวกสูตร

[เล่มที่ 25] พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๒ - หน้าที่ 423-453

... นำสนทนาโดย ...

ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ และคณะวิทยากร

[เล่มที่ 25] พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๒๕ - หน้าที่ 423-453

๑๒. อาฬวกสูตร

[๘๓๘] ข้าพเจ้าได้สดับมาแล้วอย่างนี้ :-

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับในที่อยู่ของอาฬวกยักษ์เขตเมืองอาฬวี. ครั้งนั้นแล อาฬวกยักษ์เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้า ได้กล่าวว่า ท่านจงออกมา สมณะ. พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดีแล้วผู้มีอายุ แล้วก็เสด็จออกมา. ยักษ์กล่าวว่า ท่านจงเข้าไป สมณะ. พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดีแล้วผู้มีอายุ แล้วก็เสด็จเข้าไป.

แม้ครั้งที่ ๒ ฯลฯ ... แม้ครั้งที่ ๓ อาฬวกยักษ์ได้กล่าวว่า ฯลฯ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ฯลฯ ...

[๘๓๙] ครั้นครั้งที่ ๔ อาฬวกยักษ์ได้กล่าวว่า ท่านจงออกมาสมณะ.

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ผู้มีอายุ เราจักไม่ออกไปล่ะ ท่านจะทำอะไรก็จงทำเถิด. อาฬวกยักษ์ กล่าวว่า สมณะ เราจักถามปัญหา กะท่าน ถ้าท่านพยากรณ์แก่เราไม่ได้ เราจักทำจิตของท่านให้ฟุ้งซ่าน หรือฉีกหัวใจของท่าน หรือ จักจับที่เท้าแล้วเหวี่ยงไปยังแม่น้ำคงคาฝั่งโน้น.

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนท่านผู้มีอายุ เราไม่เห็นใครเลยในโลก พร้อมทั้งเทวโลก มารโลก พรหมโลก ในหมู่สัตว์พร้อมทั้งสมณพราหมณ์ เทวดา และมนุษย์ ที่จะพึงทำจิตของเราให้ฟุ้งซ่านได้ หรือขยี้หัวใจของเรา หรือจับเราที่เท้าแล้วเหวี่ยงไปยังแม่น้ำคงคาฝั่งโน้น เอาเถิด ท่านผู้มีอายุ เชิญถามปัญหาตามที่ท่านจำนงเถิด.

[๘๔๐] อาฬวกยักษ์ทูลถามว่า

อะไรหนอ เป็นทรัพย์เครื่องปลื้มใจอันประเสริฐของคนในโลกนี้ อะไรหนอ ที่บุคคลประพฤติดีแล้วนำความสุขมาให้ อะไรหนอเป็นรสอันล้ำเลิศกว่ารสทั้งหลาย นักปราชญ์ทั้งหลาย กล่าวชีวิตของผู้ที่เป็นอยู่อย่างไร ว่า ประเสริฐสุด.

[๘๔๑] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า

ศรัทธา เป็นทรัพย์อันประเสริฐของคนในโลกนี้ ธรรมอันบุคคลประพฤติดีแล้ว นำความสุขมาให้ ความสัตย์แล เป็นรสอันล้ำเลิศกว่ารสทั้งหลาย นักปราชญ์ทั้งหลายกล่าว ชีวิตของผู้ที่เป็นอยู่ด้วยปัญญา ว่าประเสริฐสุด.

[๘๔๒] อาฬวกยักษ์ทูลถามว่า

คนข้ามโอฆะได้อย่างไรหนอ, ข้ามอรรณพได้อย่างไร, ล่วงทุกข์ได้อย่างไร, บริสุทธิ์ได้อย่างไร.

[๘๔๓] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า

คนข้ามโอฆะได้ด้วยศรัทธา, ข้ามอรรณพได้ด้วยความไม่ประมาท, ล่วงทุกข์ได้ด้วยความเพียร, บริสุทธิ์ได้ด้วยปัญญา.

[๘๔๔] อาฬวกยักษ์ทูลถามว่า

คนได้ปัญญาอย่างไรหนอ, ทำอย่างไรจึงจะหาทรัพย์ได้, คนได้ชื่อเสียงอย่างไรหนอ, ทำอย่างไรจึงจะผูกมิตรไว้ได้, คนละโลกนี้ไปสู่โลกหน้า ทำอย่างไรจึงจะไม่เศร้าโศก.

[๘๔๕] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า

บุคคล เชื่อธรรมของพระอรหันต์ เพื่อบรรลุนิพพาน ฟังอยู่ด้วยดี ย่อมได้ปัญญา, บุคคลเป็นผู้ไม่ประมาท เป็นผู้ฉลาด เป็นผู้ทำเหมาะเจาะ ไม่ทอดธุระ เป็นผู้หมั่น ย่อมหาทรัพย์ได้, คนย่อมได้ชื่อเสียงเพราะความสัตย์, ผู้ให้ย่อมผูกมิตรไว้ได้, บุคคลใดผู้อยู่ครองเรือน ประกอบด้วยศรัทธา มีธรรม ๔ ประการนี้ คือ สัจจะ ธรรมะ ธิติ จาคะ บุคคลนั้นแล ละโลกนี้ไปแล้ว ย่อมไม่เศร้าโศก เชิญท่านถามสมณพราหมณ์เป็นอันมากเหล่าอื่นดูซิว่าในโลกนี้ มีอะไรยิ่งไปกว่าสัจจะ ทมะ จาคะ และขันติ.

[๘๔๖] อาฬวกยักษ์กราบทูลว่า

ทำไมหนอ ข้าพเจ้าจึงจะต้องถามสมณพราหมณ์เป็นอันมากในบัดนี้ วันนี้ ข้าพเจ้ารู้ชัดถึงสัมปรายิกประโยชน์ พระพุทธเจ้าเสด็จมาอยู่เมืองอาฬวี เพื่อประโยชน์แก่ข้าพเจ้าโดยแท้ วันนี้ข้าพเจ้า รู้ชัดถึงทานที่บุคคลให้ในที่ใดมีผลมาก ข้าพเจ้าจักเที่ยวจากบ้านไปสู่บ้าน จากบุรี ไปสู่บุรี พลางนมัสการพระสัมพุทธเจ้า และพระธรรมซึ่งเป็นธรรมที่ดี.

จบอาฬวกสูตร.